và du kích thế nào cũng bắn nhau và thỉnh thoảng tổ chức những đợt xung
phong.
Khóm tre ấy kia, cường tráng nhưng già nua nên thấp lũn tũn như
chàng lực sĩ có da thịt bằng thép đứng gác ở đầu làng. Khóm tre ấy mặc
dầu có lụ khụ nhưng vẫn đứng trơ một cách khốc liệt giữa nền trời. Tít xa
kia, về phía tây là đồng Xù và Quán Khoang. Trận phục kích đầu năm 1954
ấy, tổ chiến đấu mà bí thư huyện ủy hôm nay là một thành viên, theo hiệu
lệnh đã tung vầng cỏ xông lên. Trên đường rút ra tới giữa cánh đồng Mạn
Điền thì anh dính đạn kẻ thù. Anh đang chới với ngã xuống lập tức có mấy
chiến sĩ du kích lao ra từ đê chùa Dền trong đó có một người đứng tuổi mà
hôm nay đã là cụ Tuần mãi mãi nằm xuống nơi đây.
Bí thư bùi ngùi cắm tuần hương nữa rồi lặng lẽ bước về phía ô tô.
Đúng lúc ấy, có người con gái vác cuốc vội vã từ phía Quán Dòng đi tới.
Cô lội tắt ruộng như để cho nhanh. Lao lên đê chùa Dền cao cao, cô mới
phát hiện ra cái ô tô màu sữa ẩn sau những khóm cây cúc tần và cây vông
vang của một bờ khe nhỏ. Tiến lên ít bước, cô nhận ra bí thư huyện ủy cùng
vòng hoa tươi trên nấm mồ, cô mới thở phào và lúng búng gì trong miệng
như thầm tự trách mình nghĩ chưa chín chắn.
Người con gái ấy là Cúc. Cúc đặt cuốc xuống, chào chữa thẹn:
- Chú! Hóa ra chú.
Bí thư vui vẻ hỏi:
- Vậy cháu đã lầm tưởng chú là ai chăng?
Cúc thành thật:
- Vâng! Cháu lo có ai làm điều gì ấy. Cháu ở Quán Dòng nhìn lại chỉ
thấy người lúi húi như cuốc cuốc, cào cào. Cháu sợ. Cháu không nhận ra
chú lúc đến bằng ô tô. Thế là cháu vội vàng lội tắt ruộng.
