thế cũng không thay đổi. Ở Guatemala, hệ thống encomienda,
repartimiento và việc độc quyền hóa thương mại đã nhường đường cho sổ
lao động libreta và sự thâu tóm đất đai. Nhưng đại đa số người Maya bản
xứ vẫn tiếp tục làm việc như những người lao động lương thấp, không có
trình độ học vấn, không có quyền và không có dịch vụ công cộng.
Ở Guatemala, cũng như ở phần lớn Trung Mỹ, trong một mô thức điển
hình của vòng xoáy đi xuống, các thể chế chính trị chiếm đoạt nâng đỡ cho
các thể chế kinh tế chiếm đoạt, rồi đến lượt mình, các thể chế kinh tế chiếm
đoạt tạo ra bệ đỡ cho các thể chế chính trị chiếm đoạt và sự liên tục quyền
lực của cùng một giới quyền thế như cũ.
TỪ CHẾ ĐỘ NÔ LỆ ĐẾN PHÂN BIỆT CHỦNG
TỘC
Ở Guatemala, các thể chế chiếm đoạt tồn tại dai dẳng từ thời thuộc địa
cho đến thời hiện đại với cùng một gia đình quyền thế kiểm soát. Bất kỳ sự
thay đổi nào về thể chế cũng dẫn đến sự điều chỉnh thích nghi với môi
trường thay đổi, như trường hợp thâu tóm đất đai của giới quyền thế được
kích thích bởi thời kỳ phát triển nhanh chóng của cà phê. Các thể chế ở
miền nam Hoa Kỳ cũng có tính chất chiếm đoạt tương tự mãi cho đến khi
nội chiến nổ ra. Kinh tế và chính trị bị chi phối bởi giới quyền thế miền
nam, các chủ sở hữu đồn điền với đất đai bạt ngàn và nô lệ đông đảo.
Người nô lệ không có quyền kinh tế lẫn chính trị; quả thật, họ gần như
không có bất cứ quyền hạn gì.
Các thể chế kinh tế và chính trị chiếm đoạt của miền nam làm cho
vùng này nghèo hơn đáng kể so với miền bắc vào giữa thế kỷ 19. Miền nam
không có hoạt động công nghiệp và đầu tư tương đối ít vào cơ sở hạ tầng.
Vào năm 1860, tổng sản lượng công nghiệp của miền nam thấp hơn của
Pennsylvania, New York hay Massachusetts. Chỉ có 9% dân số miền nam
sống ở đô thị, so với 35% ở miền đông bắc. Mật độ đường sắt (nghĩa là số
