- Ngày 27/1/1973, sau 5 năm đàm đàm đánh đánh cả tại đàm trường lẫn
chiến trường, hiệp ước Paris được ký kết. Hiệp ước này mặc nhiên xóa bỏ
biên giới giữa hai miền Bắc-Nam và cho phép quân Bắc Việt được đóng tại
miền Nam. Đồng thời, một phái đoàn Việt Cộng và cờ Mặt Trận được hiện
diện tại Tân Sơn Nhất để thỉnh thoảng đại diện Việt Cộng là Võ Đông
Giang lại lên án VNCH vi phạm hiệp ước Paris hoặc họp báo quốc tế phỉ
báng Việt Nam Cọng Hòa. Uỷ Hội Quốc Tế Kiểm Soát Đình Chiến tê liệt,
chỉ riêng phái đoàn Hung Gia Lợi lợi dụng danh nghĩa của Ủy Hội để tuyên
truyền ủng hộ cho Việt Cộng, còn Hoa Kỳ thì chỉ có những phản ứng lấy lệ.
Mô tả tinh thần và khả năng chiến đấu của quân lực Việt Nam Cọng Hòa
sau khi hiệp ước Paris ra đời và trước sự cắt giảm viện trợ của Mỹ, ông
Nguyễn Tiến Hưng, Tổng Trưởng Kế Hoạch và Phát Triển Kinh Tế, cho
biết như sau:
Ảnh hưởng việc cắt giảm quân viện là nó đã làm tê liệt hẳn khả năng chiến
đấu của quân đội và từ đó làm suy nhược tinh thần kháng cự, yếu tố quan
trọng nhất trong bất kỳ chiến tranh nào.
... Như vậy, sự thật rất là hiển nhiên. Hết tiền là hết xăng, hết đạn. Hết xăng
thì mấy trăm chiếc máy bay sẽ nằm ụ, tốn tiền bảo trì làm mồi cho pháo
kích của địch quân. Hết đạn thì xe tăng, đại pháo trở thành những tấm sắt
nặng nề, vô dụng, tốn công canh gác.
Từ trước, thế ưu tiên của VNCH dựa vào ba yếu tố căn bản: lưu động tính
của lục quân, oanh tạc, yểm trợ chiến trường, và hỏa lực. Kể từ tài khóa
1973-1974, thế ưu tiên của ta về ba yếu tố kể trên có thể nói là bị mất hẳn...
[21]
Cũng kể từ tài khóa đó, tình hình chiến tranh trở nên khốc liệt hơn, tàn phá
những nỗ lực kinh tế xã hội tại nông thôn, và đẩy quân lực Việt Nam Cọng
Hòa hoàn toàn về thế phòng ngự thụ động. Đồng bào nông thôn bỏ ruộng
vườn lũ lượt kéo nhau về thành phố để tránh chết chóc và tàn phá. Hàng
triệu người được gọi là “nạn nhân chiến cuộc” tại miền Trung sống lây lất
trong chương trình trợ cấp “khai dân lập ấp” của chính phủ do Phó Thủ
tướng Phan Quang Đán điều khiển.
Tại các thành phố, tình trạng cũng không lấy gì sáng sủa hơn: vật giá leo