ngũ để chuẩn bị một cuộc đấu tranh chính trị với Cộng Sản khi giải pháp Ba
Thành Phần của Hiệp định Balê thành hình.
Như vậy, ta thấy vào những ngày cuối cùng của Việt Nam Cọng Hòa, có
năm khuynh hướng chính trị rõ rệt tại miền Nam Việt Nam:
- Khuynh hướng mù quáng nương dựa vào người Mỹ (cho đến phút chót)
của chính quyền do khối Công giáo lãnh đạo với hy vọng hão huyền về một
sự can thiệp bằng quân sự của Mỹ để đảo ngược tình hình, hoặc về một giải
pháp chính trị chia miền Nam thành hai phần như năm 1954 trước đây.
- Khuynh hướng thay thế chính quyền Nguyễn Văn Thiệu bằng một chính
quyền trong sạch của đa số các đảng phái, để tiến hành việc chống Cộng
hoặc hòa với Cộng trong một tư thế đấu tranh chính trị thuận lợi hơn.
- Khuynh hướng thực tiễn và lâu dài của Phật giáo đặt căn bản trên hòa ước
Balê, hiện thực đất nước cũng như tình hình quốc tế, nhằm vận động toàn
lực nhân dân và bảo đảm quốc tế để tranh thủ và củng cố hòa bình hầu đủ
sức sống chung với Cộng Sản.
- Khuynh hướng xuất thế chính trị của Cao Đài, đứng ngoài mọi tranh chấp
để bảo toàn chủ lực, độc lập nhưng chấp nhận hậu quả của thời cuộc để duy
trì sự sống còn của tôn giáo Cao Đài.
- Khuynh hướng đấu tranh quyết liệt với Cộng Sản dưới một hình thái khác,
dù cuộc chiến tranh chấm dứt và dù miền Nam biến dạng dưới hình thức
nào mà tiêu biểu là lực lượng Hòa Hảo.
Năm khuynh hướng đó, mà 4 khuynh hướng sau đã can đảm và thực tế nhìn
được sự chấm dứt tất yếu của chiến tranh Việt Nam nên chỉ tìm những
phương thế đấu tranh cho thời kỳ hậu chiến, đã chi phối toàn diện sinh hoạt
chính trị của miền Nam trong những tháng cuối cùng. Dù đến những ngày
mà Bắc quân đã đánh thủng mọi phòng tuyến bảo vệ cứ điểm cuối cùng của
chế độ Cộng Hòa là Sài Gòn, Cao Đài có lên tiếng ủng hộ Mặt Trận Giải
Phóng Miền Nam, thì lời ủng hộ đó cũng chỉ là bề ngoài, không phản ánh
đích thực lý tưởng và truyền thống chống độc tài của nền Đại đạo Tam kỳ
Phổ độ. Cũng vậy, trong những ngày cuối cùng đó, dù một Tổng giám mục
Nguyễn Văn Bình có lên tiếng yêu cầu ông Thiệu từ chức, một Trần Văn
Lắm chủ tịch của Thượng viện Công giáo có ra nghị quyết lên án ông Thiệu