VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 209

Nhu, Trần Chánh Thành có hạ nhục ông Nhị Lang (nghĩa là gián tiếp hạ
nhục Hội Đồng) nhưng rồi cũng nương tay vì sợ mang tiếng phản bội quá
trắng trợn. Tuy nhiên ông Nhị Lang vốn là người có kinh nghiệm đấu tranh
và có lẽ vẫn còn bị ám ảnh vì cái chết khả nghi của tướng Trình Minh Thế,
lại sợ ông Ngô Đình Nhu lắm thủ đoạn nên vội vã trốn lên Cao Miên, làm
kẻ lưu vong để cùng với những người lưu vong khác hoạt động chống nhà
Ngô. Ngoài ra, luật sư Hoàng Cơ Thụy vốn hết lòng ủng hộ ông Diệm từ
khi ông Diệm mới về nước, nhưng trước thủ đoạn của ông Ngô Đình Nhu,
cũng trở thành người đối lập quyết liệt với chế độ Diệm.
Phê bình những biến cố trên đây, nhà viết sử Buttinger, vốn có mặt tại Sài
Gòn lúc bấy giờ và thường gặp gỡ các ông Diệm, Nhu, đã cho ta một bức
tranh đầy hình ảnh rối rắm, xảo quyệt, giành giật, biến ảo ly kỳ mà tôi muốn
ghi chép lại nguyên văn bằng tiếng Anh để cho những sự kiện lịch sử được
trình bày trung thực:
In other tenebrous phases of these power struggles in South Vietnam, the
truth can be glimpsed through the tightly woven screen of intrigues. This is
not the case in the chain of events that began in the afternoon of April 30,
1955, when a gathering of some 200 persons at the Saigon town hall
constituted itself as a General Assembly of Democratic and Revolutionary
Forces of the Nation. Although the outcome of these events is known, what
actually happened at various critical stages is not. The picture that emerges
from the available conflicting reports is that of a weird kaleidoscope made
up of hate, lust for power, greed, cowardice, and treachery.[1]
(Tạm dịch: Trong những giai đoạn tối tăm khác của những màn tranh giành
quyền lực tại miền Nam Việt Nam thì sự thật vẫn có thể thoáng thấy được
qua những màn mưu mô đan dệt chặt chẽ vào nhau. Nhưng rất khó để biết
rõ sự thật của những chuỗi biến cố đã bắt đầu vào chiều ngày 30 tháng 4
năm 1955, khi một nhóm khoảng 200 người họp nhau tại tòa Đô Sảnh Sài
Gòn tự gọi là “Hội Đồng Nhân Dân Cách Mạng”. Mặc dầu ta đã biết rõ kết
quả của chuỗi biến cố này, nhưng chuyện gì đã thật sự xảy ra trong những
giai đoạn quan trọng đó thì không ai biết được. Những tường trình mâu
thuẫn về những biến cố này cho thấy một hình ảnh loạn xạ như nhìn qua