miền Bắc Cộng Sản. Điều bất hạnh thê thảm nhất cho dân tộc là người thừa
hưởng cánh sen đó, ông Ngô Đình Diệm, lại phong kiến như vua và độc tài
như Cộng Sản nên mới “không tài nào địch lại Hồ Chí Minh”.
Chữ Quốc Gia mà chúng ta sử dụng hôm nay, ngọn Cờ Vàng Ba Sọc Đỏ mà
chúng ta còn dùng hôm nay quả thật đã thuộc về lịch sử và dân tộc. Nhưng
nếu nó cần được duy trì như một biểu tượng lịch sử cần thiết tạm thời cho
cuộc đấu tranh giải phóng đất nước hiện tại, thì hẳn ngoài cái giá trị thời đại
không chối cãi của nó, ta cũng nên suy nghiệm một cách lương thiện và
đứng đắn hơn về cả giá trị của một vị vua đã âm thầm cay đắng mang tiếng
bù nhìn để khai sinh và nuôi dưỡng nó trong những tháng ngày chập chững
non nớt đầu tiên.
[1] Joseph Buttinger, Vietnam A Political History, tr. 408, 409.
[2] Francis Y. Corley, Vietnam Since Geneva Talk, trong nguyệt san Foreign
Affairs (số 131 năm 1958), tr. 546.
[3] Edward Lansdale, In the Midst of War, tr. 307, 308.
[4] Bán nguyệt san Việt Nam Hải Ngoại (Số 164 ngày 1-3-85), tr. 87, 88.
[5] Nguyệt san Thanh Niên Hành Động (số 1 ngày 1-10-85), tr. 19.
[6] Phạm Văn Sơn, Việt Sử Tân Biên, tr. 596.
[7] Charles Maybon, Histoire Moderne du Pays d’Annam, (do Thượng Tọa
Thích Nhất Hạnh trích in lại trong “Vietnam: Lotus In A Sea Of Fire”, tr.
16) và về mặt sử liệu xin xem thêm “Sổ tay Văn hóa Việt Nam ” (NXB Văn
Hóa, Hà Nội), tr. 135, 137.
[8] Lý Chánh Trung, Tôn Giáo và Dân Tộc, tr. 74, 75.
[9] Lý Chánh Trung, Tôn Giáo và Dân Tộc, tr. 78.
[10] Etienne Vũ Đức Hạnh, La Place Du Catholicisme Dans Les Relations
