VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 355

đạo Phật là ông Nguyễn Văn Đẵng. Và vì Tỉnh trưởng là người theo đạo
Phật cho nên nhà Ngô mới đặt một Phó Tỉnh trưởng Nội An là Đặng Sĩ
người đã có thành tích chống Phật giáo hung hãn tại Quảng Trị lúc y còn
làm Trung đoàn trưởng ở sư đoàn I dưới quyền Đại tá Tôn Thất Xứng (hiện
ở Canada). Biến cố Phật giáo tháng 5 năm 1963 xảy ra, Thiếu tá Nguyễn
Mâu, người Công giáo quê tỉnh Khánh Hòa, được Tổng thống cử thay thế
Tỉnh trưởng Nguyễn Văn Đẵng để đàn áp Phật giáo. Nói tóm lại, cho đến
năm 1963, trừ Thị trưởng Đà Lạt là người theo Phật giáo, tất cả Tỉnh, Thị
trưởng tại miền Trung và Cao Nguyên đều là tín đồ Công giáo.
Tại Nam phần, vì sự hiện diện phức tạp của nhiều tôn giáo như Cao Đài,
Hòa Hỏa, Phật giáo, Phật giáo nguyên thủy... và đời sống tín ngưỡng có
mức độ nồng nàn sôi nổi một cách thần bí của những Đạo Dừa, Đạo Khăn
Trắng, Bà Chúa, Ông Đồng... cho nên chính quyền Ngô Đình Diệm còn dè
dặt trong chính sách Công giáo hóa bộ máy cai trị. Tuy nhiên ông Diệm
cũng đã bổ nhiệm một số Tỉnh trưởng Công giáo ở những tỉnh, quận như
Gia Định, Bình Tuy, Định Tường, Phước Long, Long Khánh, Kiến Hòa,
Phước Thành, Vĩnh Long v.v...
Tại Đô thành Sài Gòn-Chợ Lớn, vì đã có ông Diệm và bộ máy Cần Lao
Công giáo Trung ương ở đó nên không gấp gáp có một Đô trưởng Công
giáo. Tuy nhiên đa số những Quận trưởng cảnh sát đều là người Công giáo
và vị Phó Đô trưởng kiêm thủ lãnh Thanh niên Cộng Hòa Đô thành là Trung
tá Nguyễn Văn Phước thì không những là một tín đồ Công giáo ngoan đạo
mà còn sinh đẻ tại Thừa Thiên.
Về phía quân đội thì khi ông Diệm mới chấp chánh, chỉ có một mình tướng
Trần văn Minh là người Công giáo, ngay cả số sĩ quan cấp tá theo Công
giáo cũng như lá mùa thu, cho nên anh em ông Diệm đã phải thăng cấp thật
mau và đặt những chức vụ quan trọng vào tay những sĩ quan Công giáo như
tướng Huỳnh Văn Cao, các sĩ quan cấp tá như Nguyễn Bảo Trị, Lâm Văn
Phát, Trần Thanh Chiêu, Bùi Đình Đạm, Trần Văn Trung, Trần Ngọc
Huyến, Nguyễn Văn Châu, Kỳ Quang Liêm, Nguyễn Ngọc Khôi, Lê Quang
Trọng, Nguyễn Thế Như, Huỳnh Công Tịnh, Nguyễn Văn Thiệu, Ngô Du
v.v... những sĩ quan được đặc cách thăng thưởng mau nhất trong quân đội