VIỆT NAM MÁU LỬA QUÊ HƯƠNG TÔI - Trang 441

này tỏ thái độ cứng rắn trong mọi cuộc thương thuyết với phe hữu phái Lào
để phá hoại tất cả mọi liên minh chính trị của một chính phủ liên hiệp. Từ
năm 1958, khi hữu phái Lào bắt đầu tỏ thái độ chống Cộng một cách rõ rệt
thì Hà Nội cũng tăng phái những lực lượng võ trang hùng hậu lên Lào để
yểm trợ, đến nỗi vào tháng Giêng năm 1959, chính phủ Hoàng gia Lào phải
đưa vấn đề ra Liên Hiệp Quốc để yêu cầu Hà Nội rút quân về.
Tháng 5 năm 1959, mọi nỗ lực tìm kiếm một giải pháp chính trị cho nội tình
nước Lào hoàn toàn tê liệt, và trước sự căng thẳng của một chính biến có võ
lực, phe Pathet Lào quyết định rút vào rừng lập chiến khu. Những cuộc
chạm súng không thể tránh được trong cuộc rút quân này đã giúp Hà Nội
thêm cái cớ để tung quân giải vây Pathet Lào, đang bị quân đội Hoàng gia
truy kích. Từ đó Hà Nội bắt đầu hoàn toàn chi phối Pathet Lào. Các cán bộ
Cộng Sản lai Lào, hoặc biết tiếng Lào, hoặc đã chiến đấu tại Lào trong cuộc
chiến tranh Pháp–Việt (1945–1954) được điều động gởi qua Lào để nắm
những chức vụ chính trị và quân sự then chốt trong lực lượng Pathet Lào, và
biến nó thành một bộ phận của đảng Cộng Sản Việt Nam. Không những thế,
Hà Nội còn di chuyển những đơn vị quân đội thuần túy Việt Nam vào trong
nội địa của Lào ven biên giới, lấy cớ là những cuộc hành quân thao dượt
biên phòng.
Tháng 8 năm 1960, khi Đại úy Khong Le tổ chức và phát động lực lượng
trung lập để làm cuộc đảo chánh, cán bộ Hà Nội cũng đã tìm cách xâm nhập
được vào cả lực lượng này để khuynh loát và tạo ra những cuộc xung đột tại
biên giới để công phá quân đội Hoàng gia Lào và các lực lượng người Mèo
do Mỹ huấn luyện và võ trang.
Trong khi Hà Nội phát động một chính sách làm lũng đoạn tình hình nước
Lào để cuối cùng đặt được những nền móng chính trị, quân sự tại đây thì
chính quyền Sài Gòn đã làm được những gì?
Từ 1954 đến tháng 7 năm 1962, VNCH chỉ đặt trọng tâm vào công tác phát
triển tình hữu nghị Lào–Việt trong các lãnh vực kinh tế, kiều cư và thỏa
thuận về vị trí đường biên giới. Tòa đại sứ Việt Nam tại Lào xin mở được
nhiều lãnh sự quán và vận động ngoại giao để đạo luật của chính phủ Lào
cấm người ngoại quốc làm một số nghề (tháng 8–1960) đặc biệt không áp