của ông khiến chúng ta liên tưởng tới những người Gia Tô đầu tiên và sự
liên tưởng này càng làm cho chúng ta thấy oái oăm”.
Nhân vụ đàn áp Phật giáo tại Việt Nam, tờ báo có ảnh hưởng quốc tế lớn
nhất của Thụy Sĩ là tờ Journal de Genève và nhiều tờ báo địa phương đã
đăng lại toàn bản phúc trình của ông Pierre và bà Renée Gomet nghiêm
khắc lên án chế độ Diệm:
“Cái thói biệt đãi đã đi đến mức quá lố đến độ người ta thấy cả những
“mode” mới như quyền chỉ huy các trung đoàn dành cho các sĩ quan nào
được Tòa Giám mục phê duyệt điểm tốt, lại có những đám dân quân tự vệ
của vị Tổng giám mục ở Huế cũng được cung cấp những dụng cụ của Hoa
Kỳ mà dám chắc Ngũ Giác Đài đã không dành những thứ đó cho bọn Lễ
Sinh. Người ta có thể tuyên truyền rằng đó chỉ là cuộc nổi loạn của phe đa
số khắc khổ kiếm chuyện vì Chính phủ chỉ là một thiểu số bó kết chặt chẽ
với nhau mà bộ tịch lại vênh váo và cứng rắn. Nhưng việc phải hy sinh vì
Chính Pháp của Hòa thượng Thích Quảng Đức lại cho thấy rằng Phật giáo
Việt Nam đang phải bảo vệ nếp sống và tư tưởng của họ”.
Nhật báo Le Monde của giới trí thức cấp tiến Pháp cũng đã nhìn thấy rõ
ràng bản chất thật sự của cuộc đấu tranh của Phật giáo vốn bắt đầu là một
cuộc đấu tranh cho tự do tín ngưỡng trong khuôn khổ của miền Nam Việt
Nam:
“Vì Tổng thống Ngô Đình Diệm chỉ muốn biệt đãi Công giáo và để Giáo hội
này tham dự vào chính quyền nên ngay từ đầu, vụ tranh chấp tôn giáo đã
nhuốm màu sắc chính trị. Biến cố ở Huế xảy ra do sự đàn áp tàn bạo của
nhà cầm quyền đã là một cơ hội cho nỗi bất mãn của nhân dân bộc phát. Sự
tranh chấp này đã lột trần sự cô lập và thất nhân tâm của thiểu số Công
giáo được ưu đãi, trong lúc đó thì những thiệt hại của quân đội viễn chinh
Hoa Kỳ lại gây một luồng dư luận không tốt ở Mỹ. Biến cố Phật giáo là
điều bất lợi cho Việt Nam Cộng Hòa" [15]
Biến cố Phật giáo tại miền Nam Việt Nam năm 1963 đã làm sôi nổi dư luận
quốc tế mà những bài báo vừa kể trên đây tiêu biểu cho dư luận của các
quốc gia tự do, còn phe Cộng Sản tất nhiên là hết sức vui mừng, khiến cho
Tổ chức Liên Hiệp Quốc không thể im lặng khoanh tay trước chính sách kỳ