và Phan Huy Quát đã ra đời trong một tình trạng khó khăn với những cuộc
xáo trộn, tranh chấp, biểu tình do quân đội, sinh viên, Phật giáo, Công giáo
gây ra để rồi cuối cùng quân đội trở lại cầm quyền. Sự bất đồng ý kiến giữa
Quốc trưởng Phan Khắc Sửu và Thủ tướng Phan Huy Quát về việc thay đổi
hai vị Bộ trưởng đã có thể giải quyết dễ dàng nếu khối Công giáo không cố
tình trầm trọng hóa vấn đề, mà mục tiêu thật sự là để lật đổ chính phủ Quát
vì họ cho rằng chính phủ này thân Phật giáo. (Có phải thế không ông Bộ
trưởng Phủ Thủ tướng Bùi Diễm, và ông Chủ tịch Hội Đồng Quốc Gia Lập
Pháp Phạm Xuân Chiểu!?)
Như vậy, từ sau khi chính phủ Quát và Quốc trưởng Phan Khắc Sửu rút lui,
chính quyền miền Nam lại trở về tay các tướng lãnh. Câu tuyên bố “Quân
đội là cha quốc gia” của tướng Nguyễn Khánh tuy trắng trợn nhưng thật là
thấm thía. Tôn giáo, đảng phải, chính khách, trí thức, sinh viên... cuối cùng
chỉ như những hình nộm quay cuồng chung quanh ngọn lửa hồng của chiếc
đèn kéo quân mà thôi.
-o0o-
Những gì tôi vừa trình bày trên đây có thể xem như là giai đoạn một của ba
năm xáo trộn, giai đoạn kể từ khi nhóm tướng Nguyễn Khánh làm cuộc
chỉnh lý (30-1-64) cho đến ngày Uỷ Ban Lãnh Đạo Quốc Gia ra đời (6-65).
Từ Cách mạng 1-11-63 cho đến ngày hai tướng Thiệu-Kỳ lên cầm quyền,
trong khoảng thời gian gần 20 tháng đó, miền Nam Việt Nam đã phải trải
qua 6 chính phủ: Nguyễn Ngọc Thơ, Nguyễn Khánh, Trần Văn Hương,
Nguyễn Xuân Oánh (chính phủ ủy nhiệm 5 ngày), Phan Huy Quát và
Nguyễn Cao Kỳ.
Tôi muốn kể chi tiết và những biến động theo thứ tự thời gian với ước mong
những nhà viết sử tương lai nhìn rõ thực trạng đất nước để phân tách công
tội của những thành phần đã tạo nên xáo trộn mà chính yếu trong đó là: Phật
giáo, Công giáo, tướng tá, sinh viên và đảng Đại Việt của các ông Nguyễn
Tôn Hoàn và Hà Thúc Ký.
Tuy tất cả thành phần trên đây đều gây ra xáo trộn nhưng thật ra thì sinh
