Hoành Linh Đỗ Mậu
VIỆT NAM Máu Lửa Quê Hương Tôi
Chương 11
Năm 1960, bắt đầu của sự sụp đổ
Vào khoảng đầu xuân năm 1958, như đã nói trong một chương trước, tôi
được chỉ định đi thanh tra các đơn vị Công binh trong khi chờ đợi một
nhiệm vụ thường trực hơn sau thời gian một năm ở Pháp. Tuy công tác có
tính cách tạm thời và tuy không có một kiến thức nào về ngành chuyên môn
này nhưng nhờ dịp đó, và bằng những thẩm định thuần túy an ninh quốc
phòng xuyên qua ngành Công binh, tôi đã được đi khắp miền Nam và
nghiên cứu một cách khá chính xác về tình hình đất nước.
Tôi còn nhớ vào tháng Ba năm đó, tôi cầm đầu phái đoàn thanh tra xuống
Sa Đéc định thăm Trung tá Nguyễn Bảo Trị đang chỉ huy một sư đoàn tại
đây nhưng Trị đi vắng, Thiếu tá Trần Thanh Chiêu, Tham mưu trưởng Sư
đoàn, tiếp tôi. Chiêu còn trẻ tuổi, chưa bao giờ chỉ huy đơn vị tác chiến,
nhưng nhờ gia đình Công giáo có liên hệ nhiều với ông Ngô Đình Khôi nên
được anh em ông Diệm hết sức thương yêu, tín nhiệm, nâng đỡ. Chiêu ham
đọc sách, thích lý luận về chính trị và quân sự đúng với phong cách tính tình
của người dân vùng quê hương Nam Ngãi.
Chiêu cho tôi biết chỉ mới đầu năm 1958, nghĩa là chưa đầy 4 năm sau hiệp
định Genève mà Việt cộng đã thực hiện xong giai đoạn giáo dục quần chúng
và tổ chức hạ tầng cơ sở cho nên tình hình nông thôn tuy bề ngoài có vẻ an
bình nhưng bề sâu thật sự đã có những đợt sóng ngầm chuyển động. Theo
Chiêu thì dân chúng vùng Hậu Giang, trừ những làng Hòa Hảo, đều đã theo
Việt cộng hết nhưng chính quyền địa phương thì vẫn chủ quan và vẫn báo
cáo láo với Tổng thống là tình hình an ninh tốt đẹp. Chiêu thành khẩn nói
với tôi: “Em biết Đại tá rất trung thành với Tổng thống, Đại tá nên nói rõ
cho ông biết sự thật kẻo ông Cụ bị các Tỉnh trưởng lừa bịp hoài”.
Tôi tin Chiêu không phóng đại tình hình bởi vì ngay giữa Sài Gòn vào tháng
10 năm ngoái (1957), trong một ngày mà Việt cộng dám đặt hai quả mìn,
một tại đường Trần Hưng Đạo, một tại chợ An Đông làm nổ tung một chiếc
