không vũ trang dưới hình thức những cuộc biểu tình lớn, những cuộc biểu
dương lực lượng thực sự nhằm yểm hộ cho những yêu sách cụ thể.
Chính quyền thuộc địa đã đàn áp đẫm máu. Nhiều người biểu tình bị bắn
giết, nhiều sĩ phu yêu nước trong đó có Trần Quý Cáp bị xử tử. Nhiều sĩ
phu khác như Phan Chu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng(đến năm 1945, ông trở
thành Bộ trưởng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa), Ngô Đức Kế, Lê
Văn Huân... bị đày ra Côn Đảo. Hàng ngàn người bị bắt và bị phơi trong
nhiều ngày liền dưới nắng hè đổ lửa. Nhiều làng mạc bị san thành bình địa.
Nếu trong năm 1908, quần chúng nông dân tỏ rõ sức mạnh của mình, thì
chế độ thuộc địa cũng biểu lộ hết sự tàn bạo của nó.
Trong những năm ấy, Hoàng Hoa Thám vẫn trụ vững ở Yên Thế, bắt liên
lạc với nhóm Duy Tân của Phan Bội Châu và các nhóm chủ trương binh
biến được tổ chức ngay trong lòng các lực lượng vũ trang người Việt phục
vụ cho Pháp. Năm 1909, người Pháp phá vỡ cuộc đình chiến được ký kết
năm 1897, mở cuộc hành binh lớn, tung một đội quân gồm 15.000 người
với hoả lực mạnh của pháo binh, tấn công vào căn cứ Yên Thế. Hoàng Hoa
Thám phối hợp đánh du kích với tấn công chính quy đã cầm cự được trong
10 tháng, nhưng vì trong cả nước không có những cuộc khởi nghĩa vũ trang
khác phối hợp nên chính quyền thuộc địa đã có thể tập trung được lực
lượng để tiến đánh và chiếm được Yên Thế. Hoàng Hoa Thám còn tiếp tục
chống cự trong 3 năm nữa trước khi bị ám sát bởi một tên phản bội ngày 10
tháng 2 năm 1913. Căn cứ Yên Thế đã đứng vững được từ 1889 đến 1909,
là nhờ một sự vận dụng đúng đắn chiến thuật chiến tranh du kích, dựa vào
quần chúng nông dân.
Trong hai mươi năm đầu của thế kỷ XX, cũng phải nêu lên nhiều cuộc
nổi dậy của nhân dân các miền núi. Tiếc rằng những cuộc nổi dậy đó không
phối hợp với phong trào yêu nước ở các vùng châu thổ nên chỉ có thể đi
đến thất bại.
Cuộc nổi dậy của người Mường ở Hòa Bình năm 1909 - 1910.
Cuộc nổi dậy của người H'mông(Mèo) ở Hà Giang năm 1911 - 1912.
