Cũng ở Bắc Kỳ, ngày 31 tháng 8 năm 1917, đã nổ ra cuộc nổi dậy tại
đồn Thái Nguyên dưới sự lãnh đạo của viên đội Trịnh Văn Cấn, cựu đồng
đảng của Hoàng Hoa Thám và của Lương Ngọc Quyên, hội viên Quang
Phục hội. Họ đã lôi kéo được nhiều binh lính và đã giết được viên sĩ quan
Pháp chỉ huy đồn, chiếm được nhiều vũ khí và đạn dược, giải phóng nhiều
tù chính trị để bổ sung cho đội ngũ chiến đấu của mình. Thành phố Thái
Nguyên được giải phóng. Sau nhiều cuộc tranh luận, nghĩa quân đã không
mở rộng sang các tỉnh khác, mà cố thủ trong thành phố thái Nguyên để
củng cố lực lượng. Ngày 4 tháng 9, người Pháp chiếm lại thành phố khi
nghĩa quân buộc phải rút lui. Phân tán vào các miền rừng núi xung quanh
thành phố Thái Nguyên, họ tiếp tục chiến đấu chống lại 2.000 quân Pháp
trong 6 tháng nữa.
Ở Trung Kỳ, nổi bật là sự kiện của vua Duy Tân - người đã lên ngôi từ
năm 1907, lúc mới 7 tuổi - với sự thúc đẩy của một số quan lại và sĩ phu
yêu nước, đặc biệt là Thái Phiên và Trần Cao Vân, đã ký lời hiệu triệu khởi
nghĩa. Lực lượng chính mà ông tính dựa vào là những binh sĩ đã bị động
viên để đưa sang Pháp và đã được tập trung đến con số hàng ngàn ở Huế.
Hiệu lệnh khởi nghĩa dự định sẽ ban ra ngày 3 tháng 5 năm 1916. Không
may bí mật bị bại lộ, người Pháp tước hết vũ khí của binh lính trước ngày
khởi nghĩa. Vua Duy Tân tìm cách trốn khỏi kinh thành nhưng đã bị bắt và
bị đầy sang đảo Reunion. Các toán vũ trang riêng rẽ bị người Pháp thanh
toán một cách nhanh chóng. Hai nhà yêu nước Thái Phiên và Trần Cao Vân
bị hành hình.
Ở Nam Kỳ, hoạt động yêu nước trong những năm đầu thế kỷ biểu hiện
bằng việc thành lập những hội ẩm, quan trọng nhất là Thiên Địa Hội(Hội
trời và đất) có chi nhánh ở nhiều tỉnh xung quanh Sài Gòn. Các hội đó
thường có hình thức như những tổ chức chính trị-tôn giáo; một trong những
hoạt động chủ yếu của họ là trừng trị bọn phản bội tay sai của Pháp.
Có quan hệ với các hội kín này, năm 1913 đã hình thành một phong trào
do Phan Xích Long - một người từng khoác áo nhà sư lãnh đạo các hội viên
mặc quần áo trắng, đầu quấn khăn trắng, tấn công vào các thành phố với
