để cứu vãn hòa bình, nhưng vài ba thỏa thuận giữa phía Việt Nam với các
nhà chức trách dân sự của Pháp đã nhanh chóng bị quân đội Pháp phá hoại.
Quân Pháp còn gây nhiều sự cố ngay ở thủ đô của Việt Nam. Ngày 17
tháng Chạp, một cuộc tấn công của quân đội Pháp trên đường phố Hàng
Bún ở Hà Nội đã làm chết khoảng một trăm người. Ngày 18 tháng 12,
chúng chiếm Bộ Tài chính và Bộ Giao thông và gây thêm nhiều vụ khiêu
khích khác nữa trên các đường phố. Quần chúng và dân quân tự vệ Hà Nội
đứng lên các chướng ngại vật, đục các lỗ giao thông giữa các nhà dân với
nhau để chuẩn bị chống lại các đợt tấn công của Pháp. Chủ tịch Hồ Chí
Minh gửi điện cho Léon Blum, người vừa mới được chỉ định làm Thủ
tướng Chính phủ Pháp, yêu cầu ông ta ra lệnh tôn trọng các hiệp định đã ký
kết. Không có một câu trả lời nào. Ngày 19, Bộ chỉ huy Pháp gửi tối hậu
thư cho Chính phủ Việt Nam đòi phá giỡ những vật chướng ngại trên
đường phố, tước vũ khí của dân quân tự vệ, giao lại cho quân đội Pháp
quyền giữ gìn trật tự ở thủ đô Việt Nam.
Chiều ngày 19 tháng 12, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi cả nước:
“Hỡi đồng bào toàn quốc!
Chúng ta muốn hòa bình, chúng ta đã nhân nhượng, nhưng chúng ta
càng nhân nhượng thực dân Pháp càng lấn tới và chúng quyết tâm cướp
nước ta một lần nữa.
Không! Chúng ta thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước,
nhất định không chịu làm nô lệ.
Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không chia tôn giáo,
đảng phái, dân tộc hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân
Pháp, cứu Tổ Quốc. Ai có súng dùng súng, ai có gươm dùng gươm, không
có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc, ai cũng phải ra sức chống thực
dân cứu nước.
Giờ cứu nước đã đến! Ta phải hy sinh đến giọt máu cuối cùng để giữ gìn
đất nước. Dù phải gian lao kháng chiến nhưng với một lòng kiên quyết hy
sinh, thắng lợi nhất định về dân tộc ta”.
