Từ đàn áp đến chiến tranh
Hiệp định đình chiến ở Đông Dương được ký kết, Washington không
cam chịu thất bại và họ đã không bỏ phí thời gian. Mục tiêu của họ rất rõ
ràng: biến miền Nam Việt Nam thành một thuộc địa kiểu mới của Mỹ, một
căn cứ chính trị và chiến lược để thống trị vùng Đông Nam Á. Công việc
được tiến hành mau lẹ.
Tháng 9 năm 1954, khối quân sự Đông Nam Á(Mỹ, Anh, Pháp, Úc,
Paskitan, Thái Lan, Philippin) ra đời với một nghị định thư nằm trong hiệp
ước cho phép can thiệp vào Đông Dương. Vô số phái đoàn kinh tế mỹ và
cố vấn Mỹ đủ loại kéo vào trùm lên chính quyền Sài Gòn. Các phái đoàn và
cố vấn ấy nắm lấy mọi ngành hoạt động và dự án, từ việc soạn thảo hiến
pháp, việc huấn luyện quân đội và cảnh sát, cho đến việc hiệu chỉnh “cuộc
cải cách ruộng đất” hoặc chương trình giáo dục của các trường học. Bằng
cách nhượng một vài lợi ích kinh tế và văn hóa cho Pháp, người Mỹ nhanh
chóng gạt hết mọi ảnh hưởng trực tiếp của Pháp. Các phe đảng ủng hộ Pháp
đều bị loại bỏ bằng cách mua chuộc hoặc bằng súng đạn. Đối với những
người đang cầm quyền ở Paris, chủ nghĩa chống Cộng được đặt lăn trên
việc bảo vệ những quyền lợi của nước Pháp.
Ngày 28 tháng 4 năm 1956, quân đội Pháp vĩnh viễn rút khỏi Việt Nam;
Paris chối bỏ trách nhiệm thi hành Hiệp định Giơnevơ, dự kiến trong năm
1956, phải có tổng tuyển cử để tiến tới hòa bình thống nhất đất nước.
Ngược lại, tìm mọi cách chống lại việc tái thống nhất Việt Nam chính là
cơ sở của chính sách Mỹ ở Việt Nam. Công khai vi phạm Hiệp định
Giơnevơ, Washington dồn dập đưa vũ khí và nhân viên quân sự vào Nam
Việt Nam để xây dựng một đội quân bù nhìn lớn, thiết lập những căn cứ
hậu cần, hải và không quân, một mạng lưới dày đặc đường giao thông
chiến lược.
