Hoa Kỳ nghĩ rằng công cuộc bình định miền Nam Việt Nam sẽ hoàn thành
vào cuối năm 1962(kế hoạch Staley - Taylor).
Nhung nhân dân Nam Việt Nam và các lực lượng võ trang của mình đã
nhanh chóng tìm ra cách đánh trả các vũ khí và chiến lược của Mỹ. Phối
hợp đấu tranh võ trang với đấu tranh chính trị, xây dựng khắp nơi những
làng chiến đấu, đánh cả ở nông thôn cũng như ở thành thị, ở đồng bằng
cũng như ở miền núi, dùng vũ khí thô sơ, chống bẫy và vũ khí hiện đại lấy
được của địch, nhân dân và các lực lượng giải phóng đã xiết chặt bộ máy
quân sự và hành chính khổng lồ của Mỹ và bù nhìn trong một mạng lưới
mênh mông làm cho chúng bị tê liệt và phải chịu những tổn thất nặng nề.
Công tác tuyên truyền, địch vận đối với các lực lượng bù nhìn cuối cùng đã
làm cho họ sa sút tinh thần chiến đấu.
Tháng Giêng năm 1963, ở ấp Bắc cách Sài Gòn 80 cây số, hai con chủ
bài lớn của cuộc ''chiến tranh đặc biệt'' - trực thăng và xe lội nước - đã
chứng tỏ chúng dễ bị đánh bại. Sau trận ấp Bắc, năm 1963 được đánh đấu
bằng những thất bại nặng nề của quân đội bù nhìn. Chiến thắng của quân
giải phóng đã hỗ trợ mạnh mẽ nhân dân tiến hành một cuộc đấu tranh dẻo
dai, quyết liệt chống lại việc tập trung dân. Nhiều ấp chiến lược bị phá vỡ
hoặc biên thành làng chiến đấu; nhiều ấp chuyển qua chuyển lại nhiều lần
từ phía này sang phía kia, người Mỹ và quân đội bù nhìn cố gắng hết sức để
chiếm lại những ấp đã từ giải phóng. Toàn bộ dân chúng - đàn ông và đàn
bà, người già và trẻ con, ở mọi miền và mọi địa phương đã lao vào cuộc
đấu tranh ác liệt này.
Cuối năm 1963, có 80% sấp chiến lược bị phá. Những thất bại quân sự
liên tiếp, thất bại của chính sách gom dân đã chỉ cho Washington thấy rằng
Diệm không còn thích hợp với tình thế nữa. Phải thay thế nền độc tài dân
sự của Ngô Đình Diệm bằng một chế độ độc tài quân sự thi hành trực tiếp
mệnh lệnh của Bộ Tư lệnh Hoa Kỳ. Ngày 1 tháng 11 năm 1963, Diệm và
em trai là Nhu bị giết, các cơ quan Hoa Kỳ đặt lên ghế chính quyền một
nhóm đảo chính quân sự, đứng đầu là tướng Dương Văn Minh. Năm 1964,
Macnamara đến Sài Gòn để vạch những kế hoạch bình định mới và
