Cách mạng tháng tám
Ở Sài Gòn, các đoàn thể Công nhân cứu quốc, sau ngày 9 tháng 3, tập
hợp đến 120.000 người, so với 3.000 người trước đó. Thanh niên Tiền
phong do các trí thức tên tuổi như bác sĩ Phạm Ngọc Thạch, luật sư Thái
Văn Lung... lãnh đạo, chỉ riêng ở Sài Gòn đã có đến 200.000 người và
trong khắp cả Nam Kỳ có trên một triệu người tham gia.
Thế là ngay từ mùa hè năm 1945, trên khắp cả nước, từ Bắc đến Trung,
Nam, ở các làng quê và các thành thị, các dân tộc thiểu số ở vùng rừng núi
khí thế quần chúng sôi sục dâng lên đến đỉnh cao, các hành động cách
mạng - cả đấu tranh chính trị lẫn đấu tranh vũ trang tăng lên đồn dập. Là
nhân tố quyết định, Mặt trận Việt Minh lãnh đạo và phối hợp tất cả mọi
hành động này trên phạm vi toàn quốc.
Ngày 13 tháng 8, sau khi đội quân Quan Đông bị quân đội Xô Viết đánh
tan và hai thành phố Hiroshima và Nagasaki bị ném bom nguyên tử, Nhật
Bản đầu hàng. Ngay hôm đó, Đảng Cộng sản Đông Dương họp hội nghị
toàn quốc quyết định tung ra các khẩu hiệu:
– Chấm dứt cuộc xâm lược cua nước ngoài.
– Giành lại nền độc lập dân tộc.
– Lập chính quyền nhân dân.
Nhiều chỉ thị được đưa ra để phối hợp hành động chính trị và quân sự
tìm cách thuyết phục và làm mất tinh thần kẻ địch, làm cho chúng chịu đầu
hàng trước khi bị tấn công và tập trung nỗ lực vào các trung tâm quan trọng
nhất.
Ngày 16 tháng 8, Việt Minh triệu tập Đại hội toàn quốc, gồm đại biểu
của nhiều đảng phái và tổ chức, các nhóm dân tộc và tôn giáo khác nhau.
Đại hội quyết định:
"Giành chính quyền từ tay Nhật và chính quyền bù nhìn trước khi quân
đội đồng minh kéo vào Đông Dương để với tư cách là chủ nhân của đất
