DƯƠNG QUẢNG HÀM
VIỆT NAM VĂN HỌC SỬ YẾU
THIÊN THỨ HAI
ẢNH HƯỞNG CỦA NƯỚC TÀU
CHƯƠNG THỨ TƯ
NHỮNG ĐIỀU GIẢN YẾU VỀ KINH THI, TẬP CA DAO CỔ CỦA
NGƯỜI TÀU
Nói qua về ngũ Kinh
A) Ngủ kinh (năm cuốn sách) ũng như Tứ thư, là những sách gốc của Nho giao.
Nguyên trước có sau kinh, nhưng vì sự đốt sách của Tần Thủy hoàng (246-209).
một kinh kinh là Kinh Nhạc (am nhạc) mất đi (1)
B) Ngũ kinh là;
1) Thi (thơ), do đức Khổng tử sưu tập và lựa chọn, sẽ nói rõ về sau.
2) Thư (nghĩa đen là ghi chép) , do đức Không tử sưu tập, trong chếp điển, mô,
huấn, cáo, thệt, mệnh (2) của các vua tôi bên Tàu tự đời Nghiêu, Thuấn đến đời
Đông Chu (tự năm 2357 đến năm 77t tr. T.L)
3) Dịch (nghĩa đen là thay đổi) là cuốn sách sách tượng số dùng về việc bói toán
và sách lý học cốt giải thích lẽ biến hoá của trời đất và sự hành 9dộng của muôn
vậ.t Nguyên vưa Phục HI (4480-4365) đặt ra bát quái (tám quẻ, tức là tám hình
vẽ),tám quẻ ấy lại lần lượt đặt trồng lên nhau thành ra 64 trùng quái (quẻ kép);
mỗi trùng quái có sáu nét vạch (hoặc vạch liền biểu thị lẽ dương, hoặc vạch đứt
biểu thị lẽ âm gọi là hào, thành ra 384 hào.
4) Lễ ký (chép về lễ) là sách chép các lễ nghị trong gia đình, hương đảng và
triều đình. Hiện cuốn Lễ ký còn truyền lại đến giờ phần nhiêù là văn của Hán
nho, chứ chính văn do đức Khổng tử san định về đời Xuân thu không còn mấy.
5) Xuân thu (mua xuân và mùa thu), nguyên là sử ký nước Lỗ, do đức Khổng tử
san định lại, chép công việc theo thể biên niên tự năm đầu đời Lỗ Ẩn công đến
năm thứ 15 đời Lỗ Ai công (tự 722 đến năm 481 tr. T.L) cộng là 243 năm.
Lược sử kinh Thi.
A) Kinh Thi vốn là những bài ca dao ở nơi thôn quê và nhạc chương ở nơi triều
miếu của nước Tàu về đời thượng cổ. Các thiên trong “Thương tụng” (Xem ở
dưới) có lẽ làm tự đời nhà Thương (1783-1135), còn các thiên khác đều làm về
