tốt và danh thơm xứng đáng với ý tốt của ta trong việc bảo vệ các công
thần”.
Lời bàn
Nếu niềm tin của triều đình đối với Lê Văn Duyệt mà vẫn còn, ắt chẳng
bao giờ có việc bí mật sai Trung sứ đến khảo xét và bắt luôn quan Tham
tri
là Trần Nhật Vĩnh mà giải về kinh đô. Lê Văn Duyệt là
người hoàn toàn vô tội chăng? Xem việc ông dâng lời tâu, tự nhận lỗi dùng
người một cách tùy tiện, đồng thời xác nhận những hành vi sai trái của Trần
Nhật Vĩnh cũng đủ thấy là ông không hoàn toàn vô can.
Triều đình xử án, chỉ nói tội danh mà không nói tội trạng, cho nên, thật
khó mà quả quyết Trần Nhật Vĩnh đáng kết án ra sao. Với những tội đã nêu
mà Trần Nhật Vĩnh chỉ bị tống giam, thì chỉ có hai khả năng, một là triều
đình giơ cao đánh khẽ, hai là triều đình chỉ cốt mượn việc xử Trần Nhật
Vĩnh để cảnh cáo Lê Văn Duyệt đó thôi.
Phía sau vụ án Trần Nhật Vĩnh, cứ đọc tiếp sử cũ thì sẽ rõ, đó chẳng qua
chỉ là khúc dạo đầu cho màn bi kịch mà triều đình sắp sửa dành cho quan
Tổng trấn Gia Định thành là Lê Văn Duyệt đấy thôi. Sử sách đoạn này đầy
những chuyện vu khống và hãm hại lẫn nhau. Hỡi ôi, khi chưa được làm
quan, ai cũng tâm niệm rằng quan nhất thời … vậy mà khi đã được làm
quan rồi, hình như chẳng còn ai chịu nhớ tới câu quan nhất thời … nữa …
Buồn thay!
