46. Lời cuối cùng của vua Trần Minh Tông
Ngày 19 tháng 2 năm Đinh Dậu (1357), Thượng hoàng Trần Minh Tông
mất, thọ 58 tuổi. Thường thì trước phút lâm chung, sức cùng lực kiệt, trí tuệ
thật khó mà minh mẫn nữa. Thượng hoàng Trần Minh Tông xem ra lại
không phải vậy. Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ quyển 7, tờ 20 a-b và
tờ 21 a) chép rằng:
“Khi se mình (không được khỏe,bị bệnh), triều đình muốn lập đàn chay
cầu đảo. Minh Tông nghe biết chuyện, bèn gọi Hữu tướng quốc là (Trần)
Phủ vào tận giường nằm để hỏi. Vua (đây chỉ Trần Dụ Tông) sợ, lập tức sai
Phủ tâu rằng, Phạm Ứng Mộng xướng nghị việc tự xin lấy mình chết thay
cho Thượng hoàng. (Trần) Phủ vừa tâu lên thì Thượng hoàng nói: -Ứng
Mộng tự nhận làm địa vị của Chu Công thì cứ lấy thân mình mà chết thay
cho cha hắn, còn đàn chay thì không được làm.
Bấy giờ, Hiến Từ Thái hậu phóng sinh các giống súc vật để cầu cho
Minh Tông khỏe lại. Minh Tông bảo bà: -Thân ta không thể lấy con heo,
con dê mà đổi được.
Khi bệnh đã trầm trọng, bèn cho gọi bọn thầy thuốc là Trâu Canh,
Vương Định, Phạm Thế Thường vào coi mạch. (Trâu) Canh nói là mạch
phiền muộn. Minh Tông liền ứng khẩu đọc một bài thơ cho bọn Trâu Canh
nghe:
Coi mạch nói chi những chuyện phiền,
Trâu Canh nên hãy hốt thuốc tiên.
Chuyện buồn nếu kể hoài không dứt,
Chẳng hóa rước thêm nỗi muộn phiền.
Lúc ấy, bởi Trâu Canh thường ra vào cung cấm, vẫn hay dùng những câu
khác đời, những lời quỷ quyệt, cốt để huyễn hoặc Trần Dụ Tông nên Trần
Minh Tông ghét lắm, bèn mượn bài thơ để châm biếm hắn. Khi thuốc dâng
lên, Minh Tông nói: -Người đời bao nhiêu khổ não, nay thoát được nỗi khổ
não này thì mai lại gặp nỗi khổ não khác mà thôi.
