mà đánh, còn nói gì đến thành Đông Quan (ở xa xôi). Kế ấy (của Đặng Tất)
cũng chưa lấy gì làm hỏng lắm, chỉ vì vua tin lời gièm pha mà vội giết
(Đặng) Tất đó thôi. Than ôi, Đặng Tất sau khi phá được giặc mạnh, trổ tài
mới trong khoảng một tuần một tháng, công việc mới làm được một nửa
mà đã chết oan, đó là cái họa sụp đổ (của nghĩa quân Trần Ngỗi chứ đâu
phải là tội của (Đặng) Tất”.
Cũng sách trên (tờ 12-b và tờ 13-a) đã chép tiếp về kết cục sự bất đồng ý
kiến giữa Giản Định Đế Trần Ngỗi với Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân
như sau:
“Mùa xuân, tháng 2 (năm Kỉ Sửu, 1409 – ND), giết Quốc công Đặng Tất
và Đồng tri khu mật viện, tham mưu quân sự
Nguyễn Cảnh Chân. Khi ấy,
Vua đóng ở Hoàng Giang, nội nhân là Nguyễn Quỹ, học sinh là Nguyễn
Mộng Trang mật tâu rằng Nguyễn Cảnh Chân và Đặng Tất chuyên quyền
bổ quan và cách chức (quan lại), nếu không sớm tính đi thì sau này sẽ khó
mà kiềm chế. Vua cho gọi hai người đến, bóp cổ giết Tất. Chân chạy lên
bờ, bị lực sĩ đuổi theo chém chết.
Sử thần Ngô Sĩ Liên nói: Vua may mà thoát khỏi vòng vây hãm nguy
hiểm, (xuống chiếu) cầu người cứu giúp nạn nước, được cha con Đặng Tất
có tài làm tướng, cha con (Nguyễn) Cảnh Chân giỏi bày mưu lược, đủ để
lập công khôi phục, dựng nghiệp trung hưng. Thắng trận Bô Cô, thế nước
lại mạnh, vậy mà nghe lời gièm pha li gián của bọn hoạn quan, một lúc giết
hại hai người bề tôi phò tá, tự mình chặt bỏ chân tay vây cánh của mình, thì
hỏi làm sao nên việc được? Cho nên, đức của người làm vua, quý ở chỗ
kiên quyết và sáng suốt, kiên quyết thì có thể xét đoán được, sáng suốt thì
có thể thấy rõ được. Ôi, nếu lúc đó, Vua gọi hai đại thần đến, dẫn hai đứa
(hoạn quan) ấy kể rõ tội gièm pha vu hãm đại thần rồi chém ngay chúng đi,
khiến cho uy lệnh được thi hành mà bọn Tất càng thêm lòng cảm kích. Giá
thử họ có manh tâm chuyên quyền thì chả lẽ lại không sợ uy mà phải tự hối
cải, lo gì việc khó kiềm chế? Không làm được như vậy thì chỉ có long đong
rồi chết chìm hết mà thôi”.
