quân đội và hình thế núi sông (ở Hóa Châu) nói cho Phụ biết. Bấy giờ, Phụ
mới quyết chí đánh Hóa Châu”.
Song le, kẻ phản bội làm sao thoát nổi lưới trời, Phan Liêu về sau cũng
chết bởi sự trừng trị đích đáng của Lê Lợi. Xin mượn lời bàn của Ngô Sĩ
Liên (trong Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển 9, tờ 24 a-b) thay cho
phần kết của mẩu chuyện về tên phản quốc Phan Liêu:
“Trùng Quang Đế dấy quân một lữ
để mưu khôi phục đất nước đang
trong cơn loạn lạc chia lìa, kể cũng như lấy một cây gỗ nhỏ để chống giữ
ngôi nhà lớn đang đổ, có đâu lại không biết rằng sự thể đã đến lúc không
sao cứu vãn được nữa? Dẫu vậy, cứ làm hết bổn phận phải làm để mong có
thể thay đổi được mệnh trời. Còn như khi bị giặc bắt đem về, (Vua) giữ
nghĩa không chịu nhục, cam lòng nhảy xuống sông mà chết, cùng mất với
nước như thế, thực đúng là vua của nước, chết vì đất nước. Các bề tôi của
Ngài như Cảnh Dị chửi giặc mong cho chúng giết ngay mình, Nguyễn Biểu
kể tội của giặc rồi chết … đều là những người tiêu biểu đáng ca ngợi cả.
Chỉ có Hồ Ngạn Thần đi sứ làm nhục mệnh Vua đã bị giết rồi, Phan Liêu
đem tình hình mạnh yếu trong nước mà báo cho giặc, tuy được thoát chết
trong một thời, nhưng sau lại bị Thái Tổ Cao Hoàng đế ta (chỉ Lê Lợi –
ND) giết chết.
Than ôi, kẻ làm tôi trung với nước, chết vì nghĩa, danh thơm mãi còn,
bọn bất trung phản quốc, không thể tránh khỏi cái chết, lại còn để tiếng xấu
ngàn năm. Quả đúng vậy!”
