xinh đẹp, ngày đêm hầu cận, rồi sàm sỡ với Nguyễn Thi Lộ, thiết tưởng,
nhân cách Nhà vua ra sao, khỏi bàn cũng rõ rồi.
Sau nhiều ngày tuần du mệt nhọc, Vua lại thức suốt đêm với một người
phụ nữ bên bờ sông, nếu sốt rét không giết chết Vua, ắt cũng chẳng thiếu
nguyên nhân đủ để giết Vua hoặc giả là làm cho Vua bị bại hoại. Lỗi của
Vua rành rành, tiếc là triều đình lúc ấy chẳng ai dám nói đến lỗi của Vua.
Mới hay, Vua vẫn được quyền hơn người ở chỗ không có lỗi gì.
Bấy giờ, ai cũng nói là Thị Lộ giết Vua, dẫu chẳng ai thấy bà làm việc
thất đức tày trời đó. Sự có vẻ hợp lí này mới nguy hiểm làm sao. Ở đời, thật
chẳng còn có gì vừa hài hước vừa xót xa bằng quan niệm: chân lí là điều tôi
thích.
Bình sinh, tiếng nói và ngòi bút của Nguyễn Trãi có sức mạnh như hàng
vạn tinh binh, biết bao thành trì kiên cố của quân xâm lăng đã sụp đổ bởi
tiếng nói và ngòi bút thiên tài ấy. Vậy mà đến đây, ngọn đại bút không cứu
nổi thân ông, lời tuyệt vời thuở nào không ngăn nổi tội ác của đồng liêu
thiển lậu. Ôi, bị vài ba người bạn phản bội còn nguy hơn cả bị kẻ thù ba
bốn mặt bao vây.
Vụ án Lệ Chi Viên là vết nhơ nhục nhã của muôn đời vậy. Triều thần bấy
giờ chém được Nguyễn Trãi, tru di được tam tộc của Nguyễn Trãi, có biết
đâu tên tuổi của Nguyễn Trãi lại đời đời bất diệt với non sông.
