Xong, Chúa lại nói tiếp: -Đất Thuận Quảng, phía Bắc có Hoành Sơn và
Linh Giang (tức sông Gianh – ND) hiểm trở, phía Nam có Hải Vân và
Thạch Bi (tức núi Bia Đá ở Phú Yên – ND) rất vững bền. Núi sẵn vàng, sẵn
sắt, biển lắm cá, lắm muối, thật đúng là chỗ dụng võ của người anh hùng.
Nếu biết luyện binh để chống chọi với họ Trịnh thì có thể xây dựng cơ
nghiệp đến muôn đời. Ví bằng thế lực không chống nổi, thì cứ cố giữ vững
đất đai để chờ cơ hội, đừng bỏ qua lời dặn của ta.
Hoàng tử thứ sáu và các quan lại thân tín đều khóc lạy mà vâng mệnh.
Hôm ấy Chúa băng, ở ngôi tất cả 56 năm, thọ 88 tuổi. Đầu tiên đem táng ở
núi Thạch Hãn, thuộc huyện Hải Lăng (nay thuộc tỉnh Quảng Trị – ND),
sau cải táng ở núi La Khê, huyện Hương Trà (nay thuộc tỉnh Thừa Thiên –
Huế – ND)”.
Lời bàn
Di chúc của Nguyễn Hoàng, nói gọn lại là thể không đội trời chung với
họ Trịnh, mà muốn làm được điều đó, anh em phải hòa thuận, quan lại phải
biết giữ lòng trung nghĩa.
Lời vĩnh quyết của Nguyễn Hoàng, lời của người thuộc hàng thượng thọ
hiếm hoi ở thời loạn, quả là đáng suy gẫm lắm thay. Nghiêm dạy con mình
là đó mà khéo léo kết hợp giữa động viên với răn đe những người thân tín
cũng là đó.
Buồn vui khó nói, nhưng dẫu sao thì di chúc của Nguyễn Hoàng cũng
được con cháu của ông thực hiện khá trọn vẹn. Đáng sợ thay, đại lão khơi
nguồn xứ Đàng Trong!
