02. Sự tích điện Tiên Du
Ở xứ Phật Hoàng
, động Chiêu Nghi, Lam Sơn, Thanh Hóa, có một
ngôi điện nhỏ, gọi là điện Tiên Du. Điện này được lập từ thế kỉ XV. Sách
Lam Sơn thực lục (quyển 1) đã chép về sự tích điện Tiên Du này như sau:
‘Thuở ấy, Vua (chỉ Lê Lợi – ND) sai người đến cày ruộng ở xứ Phật
Hoàng thuộc động Chiêu Nghi. (Người cày) bỗng thấy một vị sư già, mình
khoác áo trắng, đi từ hướng làng Đức Trai tới, vừa đi vừa than rằng: -Đất
này đẹp quá, thế mà chẳng có ai để trao cho.
Người cày thấy thế, vội chạy vế báo Vua hay. Vua chạy gấp đến hỏi. Có
người cho biết: -Nhà sư đã đi rồi.
Theo hướng chỉ, Vua đi nhanh đến sách Quần Đội
, huyện Lôi Dương.
(Dọc đường), Vua thấy có cái thẻ tre đề rằng:
Thiên đức thụ mệnh,
Tuế trung tứ thập,
Số dĩ chỉ định,
Tích tai vị cập.
(Nghĩa là: Đức trời nhận mệnh, vào tuổi bốn mươi, số kia đã định, tiếc
thay chẳng kịp). Vua thấy chữ ấy mà mừng nên càng cố đi nhanh. Lúc ấy,
rồng vàng hiện lên che lấy Vua. Vừa chợt thấy, vị sư già đã thưa rằng: -Tôi
từ đất Ai Lao
đến, người họ Trịnh, tên tự là Bạch Thạch Sơn Tăng. Thấy
Vua khí tượng khác người, đoán là có thể làm nên việc lớn.
Vua quỳ xuống thưa rằng: -Mạch đất của tôi đây sang hèn ra sao, dám
xin thầy chỉ rõ cho.
Vị sư già nói: -Xứ Phật Hoàng, động Chiêu Nghi có một thửa đất rộng
chừng nửa sào, có hình tượng như cái ấn của nước nhà, bên tả có thái thất
là núi Chí Linh ở Mường Giao Lão. Trong núi ấy có gò Tiên Bạn, Chiêu
Sơn ở xã An Khoái là án, phía trước có nước Long Sơn, phía trong có nước
Long Hồ hình xoáy như ruột ốc, bên hữu có nước hồ bao quanh, phía ngoài
chân núi tựa như chuỗi hạt. Đất ấy, đàn ông thì quý không thể nói được,
