12. Bốn sắc lệnh của Lê Lợi ban ra ở dinh Bồ Đề đầu năm 1427
Sau trận đại thắng ở Tốt Động-Chúc Động, bộ chỉ huy tối cao của Lam
Sơn đã có mặt ở ngoại ô thành Đông Quan, chuẩn bị đánh trận quyết định
cuối cùng với quân Minh xâm lược. Bấy giờ tình hình chuyển biến rất
nhanh, Lê Lợi và Nguyễn Trãi cùng các tướng không lúc nào được nghỉ
ngơi. Sách Đại Việt sử kí toàn thư (bản kỉ, quyển 10, tờ 27-a) chép:
“Lúc ấy, Vua dựng lầu nhiều tầng ở dinh Bồ Đề, ngay trên bờ sông Lô.
Thuở đó, trong dinh có hai cây bồ đề nên người ta mới nhân đó mà gọi là
dinh Bồ Đề. Lầu cao bằng tháp Báo Thiên. Ngày ngày, Vua thân leo lên
tầng cao nhất để quan sát mọi hành vi của giặc (trong thành Đông Quan),
cho (Nguyễn) Trãi ngồi ở lầu thứ hai, (sẵn sàng) nhận mệnh để thảo thư từ
qua lại (với quân Minh)”.
Từ đại bản doanh Bồ Đề, một loạt các sắc lệnh đã được ban ra. Đây xin
được bàn riêng về bốn sắc lệnh đặc biệt, xuất hiện vào mùa xuân năm Đinh
Mùi (1427).
Loại thứ nhất là sắc lệnh về tìm nhân tài: “Hạ lệnh cho các tướng hiệu,
các quan cấp lộ, phải tìm kiếm những người có tài lược trí dũng, có thể làm
được các chức như Tư mã hoặc là Thượng tướng, mỗi viên tiến cử lấy một
người” (tờ 26-b).
Loại thứ hai là chăm sóc đền miếu: “Hạ lệnh cho các nơi thờ cúng đền
miếu các công thần” (tờ 26-b).
Loại thứ ba là khai báo con em theo giặc: “Hạ lệnh cho người trong
nước, ai có cha mẹ, vợ con, anh em, tôi tớ hoặc thân thích đang theo giặc ở
trong thành, phải tự nguyện lên mặt thành để khai báo, chờ khi phá được
thành sẽ cho nhận lãnh về nhà. Ai không tự khai báo trước mà sau lại tự
tranh nhau nhận về đoàn tụ thì sẽ bị xử theo quân luật” (tờ 27-a).
Loại thứ tư là định lệ khen thưởng cho người có công: “Hạ lệnh ban
thưởng cho các tướng hiệu, khởi đầu từ việc lập công mới. Từ đại thần đến
chức Thiếu úy, nếu có công lao lớn, được ân thưởng phù vàng thì sẽ được
ăn lộc một quận. Các chức cấp lệnh mà có công thì được ăn lộc một ấp.
