31. Lê Ngân bị bức tử
Lê Ngân người xã Đàm Di, thuộc Lam Sơn (Thanh Hóa), từng theo Lê
Lợi đánh đuổi quân Minh ngay từ khi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn vừa bùng
nổ. Bởi có nhiều công lao, năm 1429, khi Lê Lợi định công ban thưởng và
khắc biển ghi tên các bậc công thần khai quốc, tên ông được xếp vào hàng
thứ tư, tước Á thượng hầu
. Năm 1434, ông giữ chức Tư khấu
tháng 6 năm 1437, khi Lê Sát bị bãi chức, ông được phong là Đại đô đốc,
Phiêu kị thượng tướng quân
, Đặc tiến khai phủ nghi đồng tam ti
Thượng trụ quốc, Quốc thượng hầu
. Cùng được hưởng ân sủng đặc biệt
này còn có con gái của ông là Chiêu nghi Lê Nhật Lệ. Nhật Lệ được sách
phong làm Huệ phi của vua Lê Thái Tông.
Nhưng, vui chưa được nửa năm thì tai họa đã giáng. xuống gia đình ông.
Tháng 11 năm 1437, ông bị thất sủng và sau đó bị bức tử bởi lời cáo giác
tai hại của những kẻ ghen ghét ông. Chuyện này được sách Đại Việt sử kí
toàn thư (bản kỉ, quyển 11, tờ 49 a-b) ghi lại như sau:
“Có người cáo giác Đại đô đốc Lê Ngân thờ phật Quan Âm trong nhà để
cầu cho con gái mình là Huệ phi (tức Lê Nhật Lệ – ND) được Nhà vua
thương yêu hơn. Vua bèn ngự ra rửa Đông Thành, sai bọn thái giám là Đỗ
Khuyến, dẫn 50 võ sĩ tới lục soát khắp nhà của Lê Ngân. Họ bắt được ở đấy
tượng Phật và các thứ vàng bạc, tơ lụa. Hôm sau, (Lê) Ngân vào chầu, cởi
mũ để xin tạ tội. Vua sai bắt bọn tôi tớ nhà (Lê) Ngân ra tra hỏi”.
“Lê Ngân lại cởi mũ tâu rằng: Trước kia, thần theo nghĩa binh ở Lam
Kinh (tức Lam Sơn – ND), nay đã già yếu, thầy bói nói rằng, nguyên đất
thần làm nhà ở bây giờ, xưa có bàn thờ Phật, vì để ô uế, tai họa khó tránh
khỏi. Bởi thế, thần lập bàn thờ Phật để thờ cúng (cho tai qua nạn khỏi).
Nhưng, bởi người vợ lẽ mà thần đã bỏ là Nguyễn Thị, lại thêm người vợ lẽ
khác là Trần Thị, vốn là vợ lẽ của Lê Sát (được triều đình) ban cho thần,
cùng với một đứa gia nô của thần, tính khí điêu ngoa, chúng cùng nhau
thêu dệt, dựng chuyện báo hại thần đó thôi. Xưa, Tiên đế biết rõ lòng thần,
thường vẫn có lòng bao dung, thương mến. Nay, gân sức của thần đã kiệt,
