08. Trương Công Khải và Hồ Phi Tích bị giáng chức
Trương Công Khải người xã Thiên Kiện, huyện Thanh Liêm, đỗ Tiến sĩ
khoa Ất Sửu, niên hiệu Chính Hòa năm thứ sáu (1685), đời vua Lê Hy
Tông (1675-1705). Dưới thời vua Lê Dụ Tông (1705-1729), ông từng làm
quan tới chức Thượng thư bộ Hình.
Hồ Phi Tích người xã Hoàn Hậu, huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An), đỗ Tiến
sĩ khoa Canh Thìn, niên hiệu Chính Hòa năm thứ 21 (1700) đời vua Lê Hy
Tông (1675-1705). Dưới thời vua Lê Dụ Tông (1705-1729), ông giữ chức
cao nhất là Tả thị lang bộ Lại
Tháng 4 năm Giáp Thìn (1724), vì phạm lỗi làm việc tắc trách, cả hai
ông nghè này đều bị triều đình vua Lê Dụ Tông giáng chức. Sự kiện này
được sách Khâm định Việt sử thông giám cương mục (Chính biên, quyển
36, tờ 16) chép lại như sau:
“Bấy giờ, có người ở huyện Đường Hào (nay thuộc huyện Mỹ Hào,
Hưng yên – ND) bị kiện rồi bị quan xử, khép vào tội đồ. Người ấy oan ức
quá, liền mổ bụng để kêu. Việc được tâu lên, triều đình giao cho bề tôi tra
xét lại thì thấy quả nhiên người ấy mắc oan. Xét ra, nguyên do là bởi lỗi cũ
của các quan Thượng thư bộ Hình là Trương Công Khải và Tả thị lang bộ
Lại là Hồ Phi Tích. Nguyên xưa, khi còn giữ chức Ngự sử ở Ngự Sử Đài,
các vị quan này đã không chịu khó tìm cho ra lẽ phải trái. Triều đình khép
hai người vào tội bị giáng chức”.
Cũng sách trên ghi rõ:
- Thượng thư bộ Hình là Tiến sĩ Trương Công Khải bị giáng làm TảLại.
Chức Tả thị lang là chức kế ngay sau chức Thượng thư, nhưng bộ Lại lớn
hơn bộ Hình, cho nên, xét về danh thì Trương Công Khải bị hạ một bậc mà
xét về thực chất thì bị hạ chưa tới một bậc.
- Tả thị lang bộ Lại là Tiến sĩ Hồ Phi Tích bị giáng làm Hữu thị lang bộ
Lễ. Như vậy, xét về danh, Hồ Phi Tích bị hạ một bậc, vì chức Hữu thị lang
nhỏ hơn chức Tả thị lang, nhưng xét về thực chất, Hồ Phi Tích bị hạ chưa
đến một bậc, bởi lẽ, bộ Lễ lớn hơn bộ Lại.
