61. Mèo lại hoàn mèo
Dân gian có chuyện mèo lại hoàn mèo, triết lí của chuyện đại để là rốt
cuộc chẳng có gì khác trước cả. Tình cảnh của ngôi vua họ Lê lúc này, xem
ra cũng không khác lắm so với chuyện mèo lại hoàn mèo của dân gian. Lúc
mới lên nối ngôi, Lê Chiêu Thống cũng từng nuôi chí phục hồi quyền bính,
nhưng, chẳng những Nhà vua không thu được kết quả tốt đẹp gì, mà ngược
lại, chút quyền uy vốn rất nhỏ nhoi của Nhà vua còn bị thu hẹp một cách
thô bạo nữa. Chuyện xảy ra vào tháng 9 năm 1786 được sách Khâm định
Việt sử thông giám cương mục (Chính biên, quyển 46, tờ 35 và 36) ghi lại
dưới đây, có thể xem là một trong những ví dụ điển hình:
“Nhà vua muốn cải cách quan chế cũ, bèn quyết định:
- Đổi chức Tham tụng làm chức Bình chương sự.
- Đổi chức Bồi tụng làm chức Tham tri chính sự.
- Đổi chức Thiêm sai làm chức Thiêm thư Xu mật viện sự.
- Đổi các chức Chưởng phủ, Thự phủ và Quyền phủ
quân Đô đốc phủ.
Nhà vua thay đổi như thế là cốt để thu lấy quyền bính của họ Trịnh. Mọi
người bàn luận mãi mà không sao làm khác được. Bấy giờ, vì Đinh Tích
Nhưỡng trước đã có xin Nhà vuaắm lấy chính quyền nên không thể lại xin
trả quyến bính về cho phủ chúa Trịnh nữa. Đúng lúc ấy, Hoàng Phùng Cơ
từ Sơn Tây về hoàng thành, (Đinh) Tích Nhưỡng vội cấu kết với (Hoàng)
Phùng Cơ để (Hoàng Phừng Cơ) tâu xin Nhà vua rằng: -Vua và chúa vốn
gắn bó với nhau như thể tay chân. Nay mới định tên quan, thiết nghĩ cũng
nên giữ lại một ít danh hiệu cũ. Vậy xin cho: Bình chương kiêm Tham
tụng, Tham tri kiêm Bồi tụng, Thiêm thư kiêm Thiêm sai, các chức Chưởng
phủ, Thự phủ và Quyền phủ thì kiêm Ngũ quân Đô đốc, cơ quan Nghị Sự
Đường vẫn đặt ở ngoài cửa phủ. Phải sắp xếp như vậy mới quen với tai mắt
của thần dân trong nước. Về chính trị, hễ có việc gì bàn luận thì trước hết
