Trong khi chinh phục Tây Hạ thì chúa Mông Cổ mất, con là A Loa Đài
(Ogotai) lên thay tức là Nguyên Thái Tông. Nguyên Thái Tông không sống
lau (3 năm sau) Nguyên Định Tông kế nghiệp cũng yểu vong. Ngôi vua
truyền sang chi khác. Em con nhà chú là Mông Kha (Mong ké) được tôn
lập, tức là Nguyên Hiến Tông.
Hiến Tông phái hai em là Hạt Lô (Houlagen) đi kinh lý Ba Tư và Hốt
Tất Liệt xuống đánh nhà Nam Tống. Trong khi Mông Tống đánh nhau thì
Hiến Tông qua đời. Hốt Tất Liệt trở về lên xưng là Nguyên Thế Tổ, lấy
quốc hiệu là Nguyên. Xong việc này, Hốt Tất Liệt lại tiếp tục Nam chinh và
diệt được nhà Tống. Trung Quốc giờ phút này hoàn toàn mất về nhà
Nguyên. Tới năm 1280, nhà Nguyên hoàn thành sự nghiệp đế quốc. Xét ra
về diện tích đê quốc này gần già nửa phần thế giới làm chủ được 40 quốc
gia từ Á qua Âu. Thật là một đế quốc lớn nhất tư fkhi có loài người và lịch
sử. Thành tích của Mông Cổ làm mờ cả sự nghiệp của Á Lịch Sơn và Nã
Phá Luân trước và sau.
3 – Cuộc Xâm Lăng Thứ Nhất Của Mông Cổ
Khi Mông Kha còn sống, Hốt Tất Liệt đem quân sang đánh Tống có sai
một đạo quân đi đánh nước Đại Lý (thuộc tỉnh Vân Nam) tướng Mông Cổ
là Ngột Lương Hợp Thai (Wouleangotai) sai sứ sang bảo vua Trần Thái
Tông thần phục về Mông Cổ.
Vua và dân Việt Nam đã có những cử chỉ gì?
Trần Thái Tông không những phản đối yêu sách của Mông Cổ lại còn
giam sứ Mông Cổ lại. Biết rằng Mông CỔ thế nào cũng có phản ứng. Thái
Tông liền phái Trần Quốc Tuấn động binh trấn giữ các nơi về miền Bắc là
nơi cổng ngõ của chúng ta đối với Trung Quốc (năm Đinh Tị 1257).
Mông Cổ theo đường Vân Nam tiến xuống sông Thao, Hưng Hóa và
Thăng Long. Quân số của họ có 2000 ấy là chưa kể đạo quân của Á Châu là
