Hoàng Duy Nhạc, Nguyễn Kính. Bọn ấy xin giết Chư Khải, Trịnh Hựu,
Ngô Bình đã xui vua hại chủ tướng của họ, rồi sẽ về hàng. Vua ưng theo
giết ba người kia, vậy mà bọn phiến loạn vẫn không chịu giải binh. CHúng
lại liên kết với lũ Trịnh Tuy, Nguyễn Sư lập Lê Do lên làm vua đóng hành
điện ở Từ Liêm. Thế giặc rất mạnh, vua lại cho triệu Hoằng Dụ ra để hợp
lực cùng Mạc Đăng Dung đối phó với loạn quân, Hoằng Dụ đem quân ra
đánh trước bị bại trận lại phải rút về Thanh chỉ còn họ Mạc trở lại để giải
quyết tình thế. Được ít lâu họ Mạc trừ được bọn Lê Do, Trịnh Tuy và
Nguyễn Sư, bắt được lại kinh thành. Quyền binh của triều đình từ đấy lọt
sang tay Mạc Đăng Dung và thanh thế họ Mạc từ đó bốc lên rất mạnh.
Triều đình bấy giờ chia làm 2 cánh: một phò Mạc Đăng Dung, một
chống lại Đăng Dung. Trong những người không tán thành quyền lực mới,
có kẻ bị giết, có kẻ cáo quan ra về.
Vua Chiêu Tông ngầm bàn với bọn Phạm Hiến, Phạm Thứ dùng võ lực
trừ khử Mạc Đăng Dung và cử người vào Tây Kinh bảo Trịnh Tuy đem
binh ra tiếp ứng. Sau khi âm mưu này đã được quyết định, nhà vua trốn lên
Sơn Tây ngay đêm ấy để tính việc ra binh. Sáng hôm sau Mạc Đăng Dung
hay tin biến, liền cử Hoàng Duy Nhạc đem quân đuổi theo nhưng Nhạc tới
huyện Thạch Thất thì bị quân sở tại giết được. Mạc Đăng Dung liền lập
ngay Hoàng Đệ lên thay tức là Cung Hoàng đổi niên hiệu là Thống Nguyên
để yên lòng dân. Mạc Đăng Dung sợ quân đội của vua Chiêu Tông sẽ đánh
vào kinh thành nên thiên cả triều đình mới về đất Gia Phúc nay là Gia Lộc
tỉnh Hải Dương. Xét việc này, ta thấy lực lượng của thuở ấy cũng khá mạnh
bởi được hào kiệt các nơi theo về rất nhiều nên họ Mạc phải di chuyển triều
đình mới đi nơi khác. Tiếc thay vua Chiêu Tông phần còn ít tuổi, phần bất
tài nên không đối phó nổi với thời cuộc trong một giai đoạn vô cùng
nghiêm trọng. Vua chỉ nghe bọn hoạn quan Phạm Điền, các việc quan trọng
đáng lẽ phải bàn với các đại thần và tướng lĩnh. Dần dần, lòng người chán
nản, rời rã. Vua lại cho vời Trịnh Tuy ở Thanh Hóa đem binh ra giúp mấy
lần nhưng Trịnh Tuy do dự, có lẽ cũng hiểu qua tình trạng của vua Chiêu
