có nghĩa là một đơn vị hành chánh mà thôi, và đặt ở đây một quan Trấn
Phủ. Dưới đời Võ Nương sau này giang sơn của họ Nguyễn chia ra làm 12
dinh tức là tỉnh bộ ngày nay).
Trước Phúc Chấn được cử đến làm Trấn Thủ đầu tiên ở địa hạt này.
Đầu năm 1634 quân Bắc lại vào.
Bia Trường Kiều chép rằng: vào tháng 12 (31 tháng 12, 1633 – 28 tháng
1, 1634) Trịnh Tráng họp quân thủy bộ mở cuộc Nam chinh.
Chúa Nguyễn cử Nguyễn Hữu Dật làm Đốc Chiến cà Chưởng Cơ ra
ngăn định. Quân Trịnh ngừng lại và giữ thế thủ cách Đồng Hới không xa.
Hữu Dật ra lệnh tấn công. Quân Trịnh yếu thế trở nên rối loạn, thiệt hại
đến một nửa rồi bỏ chạy. Lúc này người con thứ ba của chúa Sãi tên là Ánh
ngầm tổ chức một cuộc đảo chính và thông đồng với chúa Trịnh.
Năm Tân Vị (1631) con cả của Sãi Vương là Kỳ Trấn Thủ Quảng Nam
chết. Ánh bấy giờ là Chưởng Cơ được thay thế cùng với em là Tứ (con thứ
tám của chúa Sãi) giữ chức Tham tướng (phó tướng). Sãi vương không ưa
Ánh vì tính kiêu ngạo và bất nhất nên có phần nghi ngờ bèn đặt một ký lục
tên là Phạm rất thân với người con thứ hai của chúa là Nguyễn Phúc Lan
(chúa Thượng) để dò xét Ánh.
Sau này nhờ có Phạm mà chúa Sãi biết Ánh có dị chí. Về phần Ánh biết
rằng không thể với vài trăm thủ túc mà cướp được địa vị của cha nên Ánh
phải nhìn về Trịnh. Nhưng Quảng Nam xa, chỉ còn cách xin ra Quảng Bình
làm Trấn Thủ thì Ánh mới dễ tư thông với Trịnh được. Do đó Ánh mới cử
người ra điều đình ngầm với Lý Minh là văn chức ở tỉnh Quảng Bình vận
động nhân dân đòi triệu hồi Trấn Thủ Tuấn là cháu của chúa Nguyễn Hoàng
rồi xin cho Ánh rat hay. Sãi Vương thấy dân kêu ca vì sự hà khắc của Tuấn
nên tin lời và cho Ánh ra Quảng Bình. Nhưng khi sắc phong tới Quảng
