hoạn quan là bọn Hoàng Công Thụ tha hồ làm các điều xằng bậy, nhân dân
ta thán khôn xiết.
Thấy thế nguy, một số đại thần của phủ Liêu là Nguyễn Quí Cảnh,
Nguyễn Công Thái, Võ Công Tế họp nhau gây cuộc đảo chính, truất được
Trịnh Giang rồi tôn em chúa là Trịnh Doanh lên thay. Sau khi nội tình phủ
Liêu đã ổn định, một số tướng lãnh có tài trị loạn được cử đi đánh dẹp. Đó
là các ông Hoàng Nghĩa Bá, Hoàng Ngũ Phúc, Phạm Đình Trọng, Nguyễn
Phan, Bùi Thế Đạt. Chúa Trịnh Doanh và Trịnh Sâm thân làm Tổng chỉ huy
đoàn quân bình định đời bấy giờ. Thế quân phiến loạn đang lên rất mạnh.
Vụ khởi loạn xảy ra vào năm Kỷ Mùi (1739) tại Hải Dương sau lan tràn
ra vùng Từ Sơn, Nam Sách và Hồng Châu (ba tỉnh Bắc Ninh, Hải Dương,
Hưng Yên), lĩnh tụ là Nguyễn Cừ, Nguyễn Tuyển, Vũ Trác Oanh và
Nguyễn Diên.
Cừ chiếm đất Đỗ Lâm thuộc Gia Phúc.
Tuyển giữ Phao Sơn thuộc Chí Linh (Hải Dương) cũng xây thành đắp
lũy và liên lạc với nhau chống quân triều. Binh lính của họ có tới mấy vạn
người, quan quân đánh không nổi, nhiều người bị bắt, bị giết.
Năm Canh Thân (1730) bọn Vũ Đình Dung, Đoàn Danh Chấn, Tú Cao ở
làng Nhân Già thuộc trấn Sơn Nam, cũng vùa theo phong trào, hợp dân
chúng giết được quan Đốc Lĩnh là Hoàng Kim Qua, thế lực rất mạnh.
Năm Tân Sửu (1741) lực lượng của bọn Nguyễn Tuyển, Nguyễn Cừ yếu
dần. Quan Thống Lĩnh Hải Dương là Hoàng Nghĩa Bá phá được đồn Phao
Sơn. Tuyển bỏ chạy rồi chết. Vũ Trác Oánh biệt tích, còn Cừ chạy ngược
lên Lạng Sơn được ít tháng lại quay xuống Đông Triều nhưng cạn lương
thực phải rút vào Ngọa Vân sơn rồi bị quan Hiệp Đồng Phạm Đình Trọng
bắt được đóng cũi đem về Kinh trị tội.
