DẪN NHẬP
X
ác định rõ một thay đổi quan trọng của lịch sử đã xảy ra
đích xác ở đâu, lúc nào và như thế nào không bao giờ là
dễ dàng cả. Nhưng trong trường hợp Việt Nam, chúng ta lại có
thể chỉ ra năm tháng và biến cố đã đem lại cho Việt Nam gần
3/5 số diện tích hiện nay của nước này do quyết định dời khỏi
kinh đô của một dòng họ.
Hai họ Trịnh Nguyễn đang là thông gia với nhau bỗng trở
thành thù địch của nhau khi Trịnh Kiểm tiếm quyền vua Lê
năm 1546. Người ta kể là Nguyễn Hoàng, thấy trước mình có
thể gặp phiền hà, đã tới hỏi Nguyễn Bỉnh Khiêm, một nhà nho
được tôn là “trạng”, xem phải làm gì. Nguyễn Bỉnh Khiêm suy
nghĩ một lúc lâu rồi trả lời: “Hoành Sơn nhất đái, vạn đại dung
thân” (một dải núi Ngang có thể dung thân muôn đời được). Và
Nguyễn Hoàng đã nhờ bà chị của ông cũng là vợ Trịnh Kiểm
thuyết phục chồng cử ông đi trấn Thuận Hóa, vùng biên giới
xa xôi. Nguyễn Hoàng đã thành công với nước cờ thí này. Lúc
ấy là năm 1558.
Trịnh Kiểm chỉ có ý tống khứ một địch thủ. Nhưng ông đã
đi sai nước cờ. Và thay vì tống khứ, ông lại cho không Nguyễn
Hoàng một vương quốc. Và một chuỗi các sự kiện diễn ra đã
www.hocthuatphuongdong.vn