minh, sáng chế và những hoàn thiện thiết bị kĩ thuật quân sự và thiết bị sản
xuất trong các công xưởng và các ngành công nghiệp.
Từ năm 1832, hiệu quả hoạt động của các cơ quan đại diện ở nước
ngoài tăng lên rõ rệt. Có thể điểm một vài thành tích của ngành tình báo
như sau: lấy được bản mô tả mẫu càng dã pháo của quân Pháp; bản vẽ kĩ
thuật và mô tả các loại hỏa tiễn, súng và pháo mới; giáo trình nội bộ dùng
cho trường kĩ sư pháo binh quân sự ở Mese; tài liệu hướng dẫn sản xuất đại
pháo của các nhà máy Tuluse; mẫu nòng súng rãnh xoắn; bản mô tả mẫu
băng đạn mới; mô hình mẫu súng mới và mẫu máy điện báo mới. Tại
London các gián điệp Nga đã lấy được mẫu nắp nụ xòe cho súng và mẫu
máy sản xuất cả nắp lẫn súng sử dụng các nắp mới này.
Thông tin khai thác được không chỉ liên quan đến các thành tựu kĩ thuật
quân sự mà cả về quân số, tình hình phân bố, mức độ sẵn sàng tác chiến và
tinh thần chiến đấu của binh lính.
Đến tận cuối thời kì công tác của mình trong Bộ Quốc phòng,
Chernưsev không bao giờ lơ là các vấn đề của hoạt động tình báo. Bức thư
gửi Bộ Ngoại giao ngày 8 tháng 5 năm 1852 là một trong những tài liệu
cuối cùng thuộc lĩnh vực hoạt động này của ông. Trong đó Chernưsev cụ
thể hóa nhiệm vụ dành cho sứ quán Nga ở các nước khác nhau trong việc
khai thác thông tin quân sự. Thời kì này Chernưsev không có nhiều đóng
góp trong lĩnh vực quân sự.
Năm 1848, ông giữ cương vị tối cao ở nước Nga là Chủ tịch Hội đồng
Quốc gia, trong khi vẫn kiêm nhiệm chức bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Đó là
một chức vụ mang tính danh nghĩa, danh dự hơn là quyền lực.
Alecxandr Chernưsev mất ngày 20 tháng 6 năm 1857 tại Kastellamare-
de-Stabia (Italia) trong thời kì chữa bệnh.
