doanh nghiệp là thâu-thập thật nhiều tài-liệu, hỏi ý-kiến những người hiểu
việc, rồi tự mình quyết-định lấy.
Nếu không có một sự đỡ-đầu chắc-chắn của một nhà băng thì không nên
bước chưn vào giới doanh-nghiệp. Nhà băng sẽ che-chở cho ta mọi nguy-
hiểm. Một chủ nhà băng thường không có sáng-kiến nhưng lại hết sức cẩn-
thận. Nếu anh không muốn trọn đời thâu một số lợi nhứt định là ba phần
trăm (3 %) thì anh không nên làm theo ý-kiến của nhà băng, nhưng nếu anh
muốn tìm biết nguy-hiểm ở chỗ nào thì ý-kiến của chủ nhà băng sẽ rất có
giá-trị.
Riêng trong rừng tiền bạc, bề trong và bề ngoài của sự việc không giống
nhau. Những "cổ-phần", " trái-khoán" tức là nhưng tờ giấy xem bề ngoài thì
xinh-đẹp mà thật ra không có giá-trị bằng những khúc gỗ hay phiến gạch.
Trong nhiều trường-hợp, cổ-phần chỉ đại-diện cho hy-vọng của con
người: nó làm cho người có cổ-phần tưởng mình giàu-có; và những trái-
khoán thường không có giá-trị hơn một hối-phiếu. Trong thời buổi thịnh-
vượng thì nó thay thế cho của-cải được, nhưng gặp lúc khó-khăn thì nó
không có chút giá-trị nào.
Thật ra, một công-việc làm ăn mới bao giờ cũng đầy nguy-hiểm. Dẫu
công-việc được đặt dưới quyền những tay giám đốc có tài, nó cũng chỉ là
một sự mạo-hiểm, Muốn thành-công cần phải có nhiều yếu-tố, và vô-số
công-ty ra đời một cách vội-vàng, và nông-nổi quá khiến người ta có cảm-
tưởng đó là những trò cầu-may chớ không phải là một cơ-sở làm ăn chắc-
chắn.
Nhà cự-phú A. Carnegie bao giờ cũng cẩn-thận. Chánh-sách của ông là
chờ-đợi và rình-rập. Khi nào ông tin chắc một sự phát-minh mới ra đời có
thể làm ra lợi, ông mua ngay lấy để dùng vào công-ty của ông. Là người có
chí tiến-thủ lớn, ông phải tìm đủ bảo-đảm mới chịu khởi-công.
Lắm khi có một nhóm tư-bản , can-đảm mở một xí-nghiệp mới và ngay
trong năm đầu đã thâu được một số lợi lớn thì các nhà pháp-luật vội-vàng
làm ồn lên. Họ cho ra một đạo-luật hạn-chế tiền lời từ 8 đến 10 phần trăm,
như trường-hợp công-ty điện-khí. Và đạo-luật ấy được thi-hành vì các nhà
pháp-luật không biết sự thật và sức mạnh của định-lý thứ mười một của
