443
QUY LUÊÅT 16: ÀÛÂNG BAO GIÚÂ XEM THÛÚÂNG NHÛÄNG LÚÂI CHÓ TRÑCH CUÃA CÖNG CHUÁNG
caãm thêëy hoå àaä àuáng, vaâ thïë laâ nhiïìu ngûúâi bi quan múái xuêët
hiïån theo sau.
Sûå hoaâi nghi coá thïí bùæt nguöìn tûâ möåt haânh vi, hoùåc àöi
khi chó àún giaãn laâ tûâ baãn chêët tûå nhiïn cuãa möåt doanh
nghiïåp. Möåt söë ngaânh cöng nghiïåp nhû dêìu, rûúåu, hoáa chêët,
thuöëc laá vaâ caác töí chûác baão vïå sûác khoãe tûâ lêu àaä phaãi chõu
thaái àöå khinh miïåt, xeát neát cuãa nhûäng keã hay nghi ngúâ. Bêy
giúâ laåi thïm Enron, Tyco International, MCI, ngaânh kiïím
toaán, kïë toaán vaâ Wall Street loåt vaâo danh saách caác doanh
nghiïåp mang tiïëng xêëu. Röìi hoå seä phaãi àöëi mùåt vúái sûå chó
trñch vaâ chöëng àöëi thùèng thûâng trong nhûäng nùm sùæp túái. Sûå
gian lêån trong cöng taác kïë toaán, loâng tham cuãa caác nhaâ àiïìu
haânh, khaã nùng quaãn lyá yïëu keám àaä xuác phaåm cöng chuáng,
cûúáp ài cuãa nhiïìu ngûúâi khoaãn àêìu tû vaâ khiïën haâng ngaân
nhên viïn mêët phûúng kïë sinh nhai. Baån khöng thïí chùæc
chùæn rùçng têët caã moåi ngûúâi seä tin tûúãng baån, cho duâ baån luön
noái thêåt. Möåt cuöåc thùm doâ dû luêån do viïån Gallup thûåc hiïån
nùm 2002 cho thêëy chó ngûúâi baán ö tö laâ àûúåc tin cêåy ñt hún
nhaâ quaãn lyá caác töí chûác baão vïå sûác khoãe, giaám àöëc àiïìu haânh
caác cöng ty lúán vaâ nhûäng nhaâ möi giúái chûáng khoaán. Àaáng
ngaåc nhiïn laâ caác kïë toaán viïn chiïëm àûúåc loâng tin cuãa möåt
nûãa söë ngûúâi traã lúâi, thêåm chñ ngay caã sau khi xaãy ra vuå gian
lêån kïë toaán vaâ nöîi ö nhuåc cuãa Arthur Andersen.
Vêåy maâ nhiïìu cöng ty khöng chuá yá àïën nhûäng kïët quaã
khaão saát rêët àaáng suy nghô naây. Thay vaâo àoá, hoå dûúâng nhû
àang cuãng cöë thïm caách nhòn nhêån àêìy hoaâi nghi cuãa cöng
chuáng. Bêët chêëp viïåc thõ trûúâng mêët giaá vaâo nùm 2002 vaâ
