có thể tồn tại, nhưng nó không cần phải là là lý do chính đáng - hãy nhìn
vào sự phát triển nhanh chóng gần đây của Ấn Độ, đất nước nằm trong khu
vực nghèo nhất trên thế giới (nghèo hơn tiểu vùng Sahara Châu Phi, như đã
đề cập ở trên), nơi mà cũng có các xung đột ác liệt (lịch sử xung đột quân
sự lâu dài giữa Ấn Độ và Pakistan, phiến quân Maoist Naxalite tại Ấn Độ,
nội chiến Tamil-Sinhalese ở Sri Lanka).
Nhiều người nói đến “lời nguyền tài nguyên”, nhưng sự phát triển của các
nước như Mỹ, Canada và Úc, các nước được trời phú cho với nguồn tài
nguyên thiên nhiên phong phú hơn nhiều so với tất cả các quốc gia Châu
Phi, ngoại trừ Nam Phi và Cộng hòa Dân chủ Congo, cho thấy rằng nguồn
tài nguyên phong phú có thể là một điều tốt lành. Trênthực tế, hầu hết các
nước Châu Phi không được ưu đãi với nguồn tài nguyên thiên nhiên phong
phú - cho đến nay chỉ gần mười nước Châu Phi phát hiện ra những mỏ
khoáng sản có trữ lượng đáng kể.
Hầu hết các nước Châu Phi có thể
được trời phú cho nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào xét một cách tương
đối, nhưng chỉ vì họ có rất ít nguồn lực nhân tạo, chẳng hạn như máy móc,
cơ sở hạ tầng, và lao động có tay nghề cao. Hơn nữa,vào cuối thế kỷ XIX
và đầu thế kỷ XX, các khu vực phát triển nhanh nhất của thế giới chính là
các vùng giàu tài nguyên như Bắc Mỹ, Mỹ Latin và Bắc Âu, cho thấy rằng
lời nguyền tài nguyên không phải lúc nào cũng tồn tại.
Chia rẽ sắc tộc có thể cản trở sự phát triển theo những cách khác nhau,
nhưng không nên quá phóng đại những ảnh hưởng của chúng. Sự đa dạng
sắc tộc cũng là tiêu chuẩn ở bất cứ nơi nào. Thậm chí không tính đến sự đa
dạng sắc tộc trong các xã hội chủ yếu là dân nhập cư như Mỹ, Canada và
Úc, rất nhiều nước giàu ở Châu Âu ngày nay đã phải trải qua sự chia rẽ về
ngôn ngữ, tôn giáo và hệ tư tưởng, đặc biệt là của những nhóm “trung bình”
(“mediumdegree”) (một số nhóm, chứ không phải là nhiều nhóm) được coi
là rất dễ tạo ra xung đột mạnh mẽ. Bỉ có hai nhóm sắc tộc (và một vài, nếu
bạn tính cả cộng đồng người nói tiếng Đức nhỏ bé). Thụy Sĩ có bốn ngôn
ngữ và hai tôn giáo, và đã trải qua một số cuộc nội chiến chủ yếu là do tôn
giáo. Tây Ban Nha gặp rắc rối nghiêm trọng về vấn đề sắc tộc với người
