loại hàng hoá như máy móc và hóa chất công nghiệp, chứ không phải là
hàng tiêu dùng, thứ mà dễ nhận thấy hơn. Nhưng tính theo đầu người, Thụy
Sĩ có sản lượng công nghiệp cao nhất trên thế giới (nó có thể đứng thứ hai
sau Nhật Bản, tùy thuộc vào năm và dữ liệu mà bạn dựa vào). Singapore
cũng là một trong năm nền kinh tế công nghiệp hóa nhất trên thế giới (một
lần nữa, được tính bằng giá trị gia tăng trong ngành sản xuất theo đầu
người). Phần Lan và Thụy Điển là hai nước còn lại của nhóm năm nước
công nghiệp hóa hàng đầu này. Trên thực tế, trừ một số ít những nơi như
Seychelles, nơi có số dân rất nhỏ và các nguồn tài nguyên thiên nhiên đặc
biệt dành cho du lịch (85.000 dân với thu nhập bình quân đầu người khoảng
9000 đô la), cho đến nay không một quốc gia nào đạt được ngay cả một
mức sống khá (chưa nói đến mức sống cao) dựa vào dịch vụ và trong tương
lai sẽ không nước nào làm như vậy.
Tóm lại, ngay cả các nước giàu cũng không hoàn toàn trở thành những
nước hậu công nghiệp. Trong khi hầu hết mọi người ở những quốc gia này
không làm việc trong các nhà máy nữa, tầm quan trọng của khu vực sản
xuất trong hệ thống sản xuất của họ không giảm sút nhiều, một khi chúng ta
xem xét kỹ những ảnh hưởng của mức giá tương đối. Nhưng cho dù xu
hướng giảm công nghiệp hóa không nhất thiết phải là một dấu hiệu của sự
suy giảm công nghiệp (mặc dù nó có thể), nó cũng có những ảnh hưởng tiêu
cực đến tăng trưởng năng suất lâu dài và cán cân thanh toán, mà cả hai vấn
đề này đều cần được quan tâm. Ảo tưởng rằng chúng ta đang sống trong
một thời kỳ hậu công nghiệp đã khiến nhiều chính phủ bỏ qua các hậu quả
tiêu cực của xu hướng giảm công nghiệp hóa.
Đối với các nước đang phát triển, đó sẽ là một ảo tưởng khi nghĩ rằng họ có
thể bỏ qua thời kỳ công nghiệp hóa và xây dựng sự thịnh vượng của quốc
gia dựa vào các ngành dịch vụ. Hầu hết các dịch vụ có tăng trưởng năng
suất chậm và hầu hết các dịch vụ có sự tăng trưởng năng suất cao là các
dịch vụ không thể phát triển nếu không có một ngành sản xuất hùng mạnh.
Khả năng thương mại không bị giới hạn bởi khoảng cách địa lý thấp của các
dịch vụ có nghĩa là một nước đang phát triển chuyên về dịch vụ sẽ phải đối
