Tuy nhiên, điều thú vị là hai nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong nhóm
nòng cốt của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) trong suốt thời
kỳ sau thập niên 1990 là Phần Lan (2,6%) và Na Uy (2,5%) đều có chế độ
phúc lợi lớn. Năm 2003, tỷ lệ chi tiêu xã hội công trong GDP là 22,5% ở
Phần Lan và 25,1% ở Na Uy, so với mức trung bình 20,7% của các nước
thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), và 16,2% ở Mỹ.
Thụy Điển, với chế độ phúc lợi lớn nhất thế giới (31,3%, gấp hai lần phúc
lợi của Mỹ), với mức 1,8%, đã lập kỷ lục về tỷ lệ tăng trưởng, chỉ thấp hơn
một chút so với tỷ lệ của Mỹ. Nếu bạn chỉ tính riêng những năm 2000 (2000
- 2008), tăng trưởng kinh tế của Thụy Điển (2,4%) và Phần Lan (2,8%) cao
hơn nhiều so với của Mỹ (1,8%). Nếu các nhà kinh tế học thị trường tự do
đã đúng khi nói về những ảnh hưởng bất lợi của hệ thống phúc lợi đối với
đạo đức nghề nghiệp và các biện pháp khuyến khích đối với việc tạo ra của
cải thì điều này lẽ ra phải không xảy ra.
Tất nhiên, với tất cả những điều này không có nghĩa là tôi cho rằng hệ
thống phúc lợi là hoàn toàn tốt. Giống như tất cả các thể chế khác, nó cũng
có cả ưu điểm và nhược điểm. Đặc biệt là nếu nó dựa trên các chương trình
mục tiêu, chứ không phải là các chương trình phổ quát, (như ở Mỹ), nó có
thể bêu xấu người nhận phúc lợi. Hệ thống phúc lợi xã hội giúp tăng “lương
kỳ vọng tối thiểu” (reservation wages) của mọi người và ngăn cản họ nhận
các công việc được trả lương thấp với điều kiện lao động tồi tàn, mặc dù
điều này có phải là một điều xấu hay không còn phụ thuộc vào quan điểm
của từng người(cá nhân tôi nghĩ rằng sự tồn tại của một số lượng lớn những
người “lao động nghèo” (working poor), như ở Mỹ, cũng gây ra nhiều vấn
đề như tỷ lệ thất nghiệp cao hơn mà chúng ta thấy ở Châu Âu). Tuy nhiên,
nếu được xây dụng tốt, với quan điểm là mang lại cho công nhân một cơ hội
thứ hai giống như ở các nước Bắc Âu, thì phúc lợi xã hội có thể khuyến
khích tăng trưởng kinh tế bằng cách làm cho mọi người dễ chấp nhận
những thay đổi hơn và do đó làm cho việc tái cơ cấu công nghiệp dễ dàng
hơn.
