Bạn có thấy logic này kỳ lạ không? Bạn không nên. Bởi vì đây chính là
logic ẩn sau luật phá sản, mà hầu hết mọi người chấp nhận như một điều
“hiển nhiên”. Trước thời kỳ giữa thế kỷ XIX, không một quốc gia nào có
luật phá sản theo nghĩa hiện đại. Cái mà sau đó được gọi là luật phá sản đã
không cung cấp cho các doanh nhân bị phá sản nhiều sự bảo hộ khỏi các
khoản nợ trong khi họ tái cơ cấu doanh nghiệp của mình - ở Mỹ, “Chương
11” hiện nay quy định thời hạn bảo hộ là sáu tháng. Quan trọng hơn, nó
không cho họ cơ hội thứ hai, vì họ phải trả các khoản nợ, cho dù có mất bao
nhiêu thời gian, trừ khi các chủ nợ “xóa nợ” cho họ. Điều này có nghĩa
rằng, cho dù các doanh nhân bị phá sản bằng cách nào đó bắt đầu gây dựng
một doanh nghiệp mới, họ cũng vẫn phải sử dụng tất cả các lợi nhuận của
mình để trả nợ các khoản nợ cũ, gây cản trở tăng trưởng của doanh nghiệp
mới. Tất cả điều này khiến cho việc bắt đầu một doanh nghiệp là cực kỳ
mạo hiểm.
Theo thời gian, người ta đã nhận ra rằng việc thiếu cơ hội thứ hai là cản trở
vô cùng lớn đối với việc chấp nhận mạo hiểm của các doanh nhân. Bắt đầu
với Anh vào năm 1849, các nước đã thông qua luật phá sản hiện đại với sự
bảo vệ của tòa án trước các chủ nợ trong quá trình chuyển dịch cơ cấu ban
đầu và, quan trọng hơn, quyền lực của Toà án trong việc áp dụng chế độ xóa
nợ vĩnh viễn, mặc dù điều này đi ngược với mong muốn của các chủ nợ.
Khi được kết hợp với các thể chế, như trách nhiệm hữu hạn, được thông qua
trong cùng một khoảng thời gian (xem Vấn đề thứ 2), luật phá sản mới này
làm giảm rủi ro cho tất cả các hoạt động tiếp quản doanh nghiệp và do đó
khuyến khích mọi người dám chấp nhận rủi ro. Điều này đã làm cho chủ
nghĩa tư bản hiện đại có thể thành hiện thực.
Chúng ta có thể nói rằng ngoài việc mang lại cho công nhân cơ hội thứ hai,
chế độ phúc lợi xã hội cũng giống như luật phá sản đối với họ. Cũng giống
như luật phá sản khuyến khích các doanh nhân dám mạo hiểm, chế độ phúc
lợi khuyến khích người lao động sẵn sàng thay đổi thái độ của mình (và sẵn
sàng chấp nhận các rủi ro kèm theo) hơn. Bởi vì khi biết rằng sẽ có một cơ
hội thứ hai, người ta có thể táo bạo hơn trong việc lựa chọn nghề nghiệp
