nghiệp tự do của Mỹ, hệ thống mà “luôn tin rằng chính phủ liên bang nên
can thiệp vào thị trường khi cần thiết”, chứ không phải là trở thành một
nước Xô viết. Theo quan điểm của ông thì chỉ như vậy, việc quốc hữu hóa
phần lớn khu vực tài chính chỉ là một trong những việc làm cần thiết đó.
Tất nhiên, phát biểu của ông Bush là một ví dụ điển hình của việc nói nước
đôi trong chính trị - một trong những can thiệp của nhà nước lớn nhất trong
lịch sử loài người được ngụy trang như một quy trình thị trường bình
thường khác. Tuy nhiên, thông qua những lời lẽ này, ông Bush đã chỉ ra cơ
sở mong manh mà ảo tưởng về thị trường tự do đang bám vào. Như lời phát
biểu đã thể hiện rất rõ ràng, sự can thiệp cần thiết của nhà nước phù hợp với
chủ nghĩa tư bản thị trường tự do là gì thực sự là một vấn đề còn gây tranh
cãi. Không có một định nghĩa mang tính khoa học nào cho giới hạn của thị
trường tự do.
Nếu những giới hạn thị trường cụ thể đang tồn tại không có gì thiêng liêng
thì nỗ lực thay đổi chúng cũng chính đáng như nỗ lực bảo vệ chúng. Trên
thực tế, lịch sử của chủ nghĩa tư bản là một cuộc đấu tranh không ngừng
nghỉ về các giới hạn của thị trường.
Rất nhiều thứ không nằm trong thị trường hiện nay - con người, công việc
chính phủ, phiếu bầu cử, quyết định pháp lý, vị trí trong các trường đại học
hay các loại thuốc không được cấp phép - đã bị xóa bỏ bởi các quyết định
chính trị chứ không phải do quá trình phát triển thị trường. Vẫn còn có
những nỗ lực mua những thứ trên một cách bất hợp pháp (hối lộ quan chức
chính phủ, thẩm phán hoặc cử tri) hoặc mua một cách hợp pháp (dùng
những luật sư đắt giá để thắng kiện, tài trợ cho các đảng phái chính trị,
v.v...). Mặc dù vẫn còn những động thái ở cả hai mặt song đã có sự chuyển
biến dần sang xu hướng ít thị trường hóa hơn.
Đối với các loại hàng hóa vẫn đang được buôn bán trên thị trường, qua thời
gian đã có thêm nhiều quy định được đặt ra. So với một vài thập kỷ trước,
hiện nay chúng ta có thêm rất nhiều quy định nghiêm ngặt về vấn đề ai có
thể sản xuất cái gì (ví dụ như giấy chứng nhận cho những nhà sản xuất hữu
