tự như vậy, ngay cả khi một công nhân không đủ năng lực bằng cách nào đó
nhận được một công việc lương cao thông qua sự lừa đảo (ví dụ, làm bằng
giả) hoặc lừa dối trong quá trình phỏng vấn thì anh ta sẽ sớm bị sa thải và bị
thay thế, bởi vì sự thật rằng năng suất làm việc của anh ta không tương
xứng với mức tiền lương anh ta nhận được sẽ nhanh chóng bị phơi bày. Vì
vậy, theo lập luận này nếu Sven được trả công cao gấp 50 lần so với mức
tiền Ram được nhận thì anh ta phải tạo ra kết quả gấp 50 lần so với Ram.
Nhưng đây có thực sự là những gì đang thực sự diễn ra? Thứ nhất, liệu có ai
có thể lái xe tốt hơn gấp 50 lần so với người khác? Cho dù chúng ta bằng
cách nào đó có thể tìm ra cách để tính được số liệu về chất lượng lái xe, thì
liệu mức chênh lệch năng suất trong lái xe này có thể xảy ra? Có lẽ điều đó
là có thể nếu chúng ta so sánh các tay đua chuyên nghiệp như Michael
Schumacher hay Lewis Hamilton với một số thanh niên mới mười tám tuổi
vẫn còn lái xe rất vụng về, những người vừa vượt qua kỳ thi sát hạch lấy
bằng lái xe. Tuy nhiên, tôi vẫn không thể tưởng tượng được làm thế nào
một tài xế xe buýt bình thường có thể lái xe tốt hơn 50 lần so với những
người khác.
Hơn nữa, có thể Ram còn là một tài xế có tay nghề cao hơn rất nhiều so với
Sven. Tất nhiên, Sven có thể là một tài xế giỏi theo Tiêu chuẩn Thụy Điển,
nhưng trong đời lái xe của mình anh ta đã bao giờ phải tránh một con bò,
điều mà Ram thường xuyên phải làm, chưa? Hầu như những gì yêu cầu ở
Sven là khả năng lái xe thẳng (Vâng, có chăng chỉ là một vài động tác né
tránh để đối phó với các tài xế say rượu vào tối thứ bảy), trong khi Ram
phải “đàm phán” phần đường của mình gần như từng phút từng giây với các
xe bò, xe kéo và xe đạp với những chiếc thùng được xếp chồng lên cao đến
ba mét. Vì vậy, theo logic thị trường tự do, Ram phải được trả nhiều tiền
hơn so với Sven, chứ không phải là ngược lại.
Để đáp lại, một nhà kinh tế thị trường tự do có thể cho rằng Sven được trả
công cao hơn vì anh ta có nguồn “vốn con người”, tức là kỹ năng và
kiếnthức tích lũy thông qua giáo dục và đào tạo, nhiều hơn. Thật vậy, gần
