kỷ. Có thể, nếu chúng ta giả định tồi tệ nhất về con người, chúng ta sẽ nhận
được sự tồi tệ nhất từ họ.
Làm thế nào để (không) điều hành một công ty
Vào giữa những năm 1990, tôi đã tham dự một hội nghị ở Nhật Bản về chủ
đề “sự tăng trưởng kỳ diệu của Đông Á”, do Ngân hàng Thế giới tổ chức.
Một bên của cuộc tranh luận là những người như tôi, lập luận rằng sự can
thiệp của chính phủ đã đóng một vai trò tích cực đối với sự tăng trưởng ở
Đông Á bằng cách đi ngược lại các tín hiệu thị trường, bảo vệ và trợ cấp
cho các ngành công nghiệp như ngành sản xuất ô tô và điện tử. Phía đối lập
là các nhà kinh tế học ủng hộ Ngân hàng Thế giới, cho rằng sự can thiệp
của chính phủ chỉ có tác dụng rất ít thậm chí còn có hại, hơn là có lợi, cho
Đông Á. Quan trọng hơn, họ nói thêm, ngay cả khi sự thần kỳ của Đông Á
có được đúng là từ sự can thiệp của chính phủ thì điều đó cũng không có
nghĩa là các chính sách được áp dụng tại các nước Đông Á có thể áp dụng
cho các nước khác. Người ta đã chỉ ra rằng các quan chức chính phủ, những
người hoạch định chính sách (cũng như tất cả chúng ta) đều là những người
tư lợi, chỉ quan tâm nhiều đến việc mở rộng quyền lực và uy tín của bản
thân họ hơn là phát triển lợi ích quốc gia. Họ lập luận rằng sự can thiệp của
chính phủ có hiệu quả ở Đông Á chỉ bởi vì nơi đây có các quan chức đặc
biệt không tư lợi và có năng lực xuất chúng vì những lý do mang tính lịch
sử (mà chúng ta không cần phải tìm hiểu ở đây). Ngay cả một số nhà kinh
tế học ủng hộ vai trò tích cực của chính phủ cũng thừa nhận quan điểm này.
Lắng nghe cuộc tranh luận này, một người Nhật Bản trông rất đặc biệt ngồi
ở hàng ghế khán giả giơ tay phát biểu. Giới thiệu mình là một trong các nhà
quản lý hàng đầu của Kobe Steel, nhà sản xuất thép lớn thứ tư ở Nhật Bản,
vị khán giả này cho rằng các nhà kinh tế học đã hiểu lầm bản chất của chế
độ quan liêu hiện đại, có thể là trong chính phủ hoặc trong khu vực tư nhân.
Nhà quản lý Kobe Steel này phát biểu (tất nhiên tôi đang diễn giải ý của
ông ta): “Tôi xin lỗi khi nói điều này, nhưng các vị, các nhà kinh tế học đã
không hiểu thế giới thực hoạt động như thế nào. Tôi có một bằng tiến sĩ về
