Thiên tài đi thẳng vào trung tâm vấn đề như mũi tên nhắm đích, nhưng
sự biết lẽ phải là đức tính giúp chúng ta ghi nhận những gì học được ở đời
và giúp chúng ta đem ra thi thố với sự hiểu biết thêm. Sự biết lẽ phải vừa là
năng lực thu nhập kiến thức vừa là năng lực sử dụng kiến thức.
Song, đức tính ấy có thể khô cằn nếu không đi đôi với sự hoạt động.
Cái cối cần phải có lúa để xay. Chính sự hoạt động đem lúa đến.
Bởi thế cho nên cần phải luôn luôn thức tỉnh. Người ta có thể trong một
lúc mất đi một cơ hội rất tốt và chỉ cần một lúc đầu óc thờ ơ là đủ gây nên
một sự lầm lỡ vô phương cứu vãn. Kipling (nhà văn hào Anh) có nói :
« Người nào muốn thành César bất cứ ở đâu, phải biết tất cả khắp nơi ».
Người nào biết tất cả ở khắp nơi không thể nào để lọt mất điều gì.
Người ta sinh ra hoặc là lười biếng vô vọng hoặc là hoạt động tuyệt
vọng. Chỉ cần có hoàn cảnh để hướng họ theo lối này hay lối kia. Nhưng
không một ai bị cấm đoán làm việc cả. Chỉ cần biết cách sử dụng đầu óc cần
mẫn của họ thôi ; cho nên, sự hoạt động phải đặt dưới quyền hiểu biết lẽ
phải. Bí quyết sử dụng tốt sự hoạt động là tập trung, nghệ thuật mà người ta
có thể học bằng nhiều cách là một trong những phụ trợ tốt nhất của sự thành
công. Sự hoạt động, nếu người ta có thể thu hoạch được, người ta không nên
bao giờ phân tán.
Nhưng chính sức khỏe mới là nền tảng của sự biết lẽ phải và hoạt động,
đồng thời là căn bản quan trọng của sự thành công. Không có sức khỏe thì
chẳng có gì là dễ dàng cả. Nếu ngay khi thức dậy mà đã khó chịu trong
người, thì ngày hôm ấy làm sao người ta có thể minh mẫn được ? Nếu đau
bệnh bất trị, làm sao người ta có thể làm việc gắt gao được ?
Tương lai thuộc về những người tập thể dục nhưng không quá độ.
Không một người thường nào có thể hy vọng thành công mà không chịu tập
thể dục, song hãy coi chừng tư tưởng nguy hiểm của nhà lực sĩ nghĩ rằng
mọi thắng lợi cá nhân là một thắng lợi ở đời. Anh ta không bao giờ nghĩ
phải sẵn sàng để làm việc mà chỉ nghĩ đến chuyện thắng cuộc người khác.
Ám ảnh thắng lợi thể thao chỉ đưa người ta đến thất bại, tự mãn và bất lực.
