do tự nhiên chi Đạo, vô hình vô danh, biến hóa vạn sự, nên biến hóa không
bao giờ cùng.
22.
Thánh nhân tri tự nhiên chi đạo bất khả vi, nhân nhi chế chi. Chí tĩnh
chi Đạo luật lịch sở bất năng khế. Viên hữu kỳ khí, thị sinh vạn tượng, bát
quái, Giáp Tí thần cơ, Quỉ tàng, Âm Dương tương thắng chi thuật, chiêu
chiêu hồ, tiến ư tượng hĩ.
聖 人 知 自 然 之 道 不 可 違, 因 而 制 之. 至 靜 之 道 律 歷 所 不 能
契. 爰 有 其 氣, 是 生 萬 象 八 卦 甲 子, 神 機 鬼 藏, 陰 陽 相 勝 之 術,
昭 昭 乎, 進 於 相 矣.
Thánh Nhân là những người «Dữ Thiên Địa hợp kỳ Đức», vì các Ngài
dữ Thiên Địa hợp kỳ Đức, nên đi đúng đường lối trời đất, chỉ nhân đó biến
chế đôi chút, cho nên các Ngài dữ Thiên Địa đồng đức.
Thế nào là Đạo Tự Nhiên: Thưa là Đạo phi sắc, phi không, chí vô nhi
hàm chí hữu, chí hư nhi hàm chí thực, hữu vô kiêm cai, hư thực tịnh ứng.
Cho nên nói nó là Vô thì nó là Hư Vô Nhất Khí, Vô Thanh Vô Xú. Nó là
Đạo, hết sức là Tĩnh cho nên số của luật lịch không thể khế hợp với nó
được. Luật lịch chỉ khế hợp được với hữu hình, không khế hợp được với Vô
Hình, vì nó chí tĩnh nên vô hình vậy. Như vậy luật lịch làm sao khế hợp với
nó được. Tín Lăng Sư nói: Hữu vật tiên Thiên Địa, Vô danh bản tịch liêu,
chính là vì vậy.
Nói nó là Hữu, thì nó chính là Khí Dụng. Nói nó là Kỳ Khí, Thần Khí
vậy. Thần khí thì «Diệu vạn vật», cho nên sum la vạn tượng, bát quái tương
đãng, Giáp Tí tuần hoàn, Thần thì Thân cơ, Quỉ thì Khuất Tàng. Bao dung
vạn sự. Tín Lăng Sư gọi thế là: «Năng vi vạn vật chủ, bất trục tứ thời điêu»
là vì vậy.
Tĩnh Đạo là Vô Danh Thiên Địa chi thủy, Thần Khí là Hữu Danh Vạn
vật chi mẫu.
Lão tử nói: «Vô Dục dĩ quan kỳ Diệu. Quan kỳ Diệu là Quan kỳ Thủy
vậy. Hữu Dục dĩ quan kỳ
