là: "Chỉ gói gọn trong một câu, làm cho tôi nhận ra những nét khác
biệt giữa con ngựa đang đóng vào cỗ xe ngựa với 50 con ngựa khác
đứng quanh đó". Mục đích làm bài luyện tập này nhằm nắm bắt
được cái hồn của sự vật, muốn vậy quan sát phải tinh tế, cụ thể
kết hợp chặt chẽ với phân tích so sánh và phán đoán, loại bỏ những
đặc điểm chung chung, không có tính điển hình, không đi vào bản
chất, cần thường xuyên rèn luyện quan sát như vậy, thì mới đạt
đến trình độ nhạy cảm tinh tế và chính xác.
(4) Quan sát cần tiến hành từ nhiều góc độ và bằng nhiều
phương thức
Nhìn nhận sự vật từ nhiều khía cạnh bằng nhiều phương thức
thì sẽ không sa vào sai lầm phiến diện, chỉ thấy cục bộ không
thấy toàn cục, thậm chí chỉ thấy hiện tượng mà không thấy bản
chất.
(5) Tạo thành thói quen quan sát ở mọi lúc mọi nơi.
Sự hình thành của bất kỳ loại hình năng lực nào cũng phải thông
qua kiên trì luyện tập, không những nắm được yếu lĩnh mà phải
nâng lên thành kỹ năng kỹ xảo. Ở nhà trường, người thầy giáo giàu
kinh nghiệm, rất chú ý ra cho học sinh các bài tập rèn luyện khả
năng quan sát. Ví dụ tả cảnh mùa đông, mà không được sử dụng các
tính từ như "lạnh giá", "tê cóng" v.v... thầy còn dẫn học sinh ra công
viên vào những ngày đầu xuân để các em nắm bắt những biểu
hiện của thời tiết, cũng có thể ra bài tập mô tả người thân trong gia
đình, những phương pháp dạy học này đạt hiệu quả rất cao, một nhà
giáo dục đã phát biểu: "Quan sát là nguồn bổ sung kiến thức rất
quan trọng", thực tế cho thấy mắt tinh không bằng lòng sáng,
tâm hồn nhạy cảm, trí tuệ vượt trội.
