và kinh nghiệm quản lý. Nhà lãnh đạo nên quán triệt nguyên tắc: "5
phần giáo dục, 3 phần biểu dương, 2 phần phê bình khiển trách,
dám chịu trách nhiệm thay cho cấp dưới", đó chính là cách thu phục
lòng người.
c) Nghệ thuật phê bình khiển trách.
Khi cấp dưới mắc lỗi lầm, gây ra tổn thất cho đơn vị, thì tất
nhiên phải phê bình khiển trách, tuy nhiên việc phê bình khiển trách
phải chú ý vận dụng một cách khéo léo, hiệu quả. Khi phê bình khiển
trách phải có tình có lý và tránh xúc phạm đến lòng tự trọng của
đối tượng, không làm cho họ bi quan thất vọng, trước khi phê bình
hãy biểu dương, sau khi phê bình lại biểu dương, như vậy cấp dưới
mới tin phục và không sinh ra tâm trạng thất vọng, gợi mở cho họ hy
vọng chuộc lại lỗi lầm, như vậy sẽ có lợi cho cả đơn vị và cá nhân
đối tượng.
a) Ngay từ đầu không nên đả kích gay gắt, mà nên uyển chuyển
đi vào câu chuyện một cách tế nhị.
b) Ăn nói nhẹ nhàng: Cho dù cấp dưới mắc lỗi rõ ràng có chứng
cứ không thể biện minh, thì sếp vẫn cư xử với thái độ mềm dẻo cảm
thông, không giống như kiểu mẹ chồng con dâu, cáu gắt thô bạo.
c) Chú ý nghệ thuật ngôn ngữ: Một nhà lãnh đạo cao tay phải
đồng thời là một nhà diễn thuyết, khi phê bình càng nên vận dụng
từ ngữ thật chọn lọc và có sức thuyết phục. Người xưa đã dạy: Lời
hay ý đẹp có thể sưởi ấm giữa mùa đông, lời nói cay nghiệt có thể
gây buốt giá giữa ngày hè. Khi tiếp xúc cần theo dõi diễn biến
tình cảm của đối phương. Ví dụ đáng lẽ nói: "Chuyện này anh đã sai
rõ ràng" nên chuyển thành câu nói: "Trong chuyện này cậu xử lý có
chỗ chưa thoả đáng, mình gặp cậu để tìm cách giúp đỡ cậu điều
chỉnh lại" có thể rút ra trình tự phê bình từ thấp đến cao như sau:
