những gì chúng tôi có thể tưởng tượng ra. Có mấy chính uỷ thuộc sư đoàn
tôi sau đó trở thành những phó chỉ huy trong những công việc mang tính
chính trị này. Chúng tôi đối xử với các chính uỷ theo những cách khác
nhau, tức là theo những cách mà họ đáng được hưởng. Chúng tôi đối xử với
chính uỷ Kleshchev của mình rất tốt. Ông ta là người rất chân thành, một
chỉ huy có kinh nghiệm, thông minh và đứng đắn. Trong các bài học chính
trị và và thảo luận nhóm của chúng tôi, ông ta luôn nói với chúng tôi như
thể nói với chính những đứa con mình. Nhưng cũng có nhiều tay chính trị
viên xấu bụng, cũng giống như những chỉ huy tồi – những tên bạo chúa ti
tiện – đó chỉ là do có những con người xấu và tốt mà thôi.
Lời chú của Stuart Britton (Người dịch và biên soạn ra tiếng Anh):
“Hồng quân cũng áp dụng những phương pháp khác để nâng cao tinh
thần binh sĩ. Litvin nói rằng mỗi người đều nhận được khẩu phần rượu
vodka hàng ngày, chúng được phát vào các bữa sáng. Số lượng tuy nhỏ,
chỉ 100g, nhưng những người lính rất vui mừng trước biểu hiện khích lệ
này theo đúng tinh thần dân tộc. Thông thường, theo Litvin, khẩu phần
này là hơi vượt quá quy định, nhưng trước và trong trận Kursk, khẩu
phần vodka được phát đều đặn hàng ngày để nâng cao tinh thần.”
Những trinh sát của chúng tôi mãi vẫn không thể thực hiện mệnh lệnh
“tóm lấy một cái lưỡi” (cách nói của Hồng quân, có nghĩa là bắt sống một
tù binh) để xác định ngày tháng bắt đầu cuộc phản công của quân Đức. Mãi
đến tối ngày 4/7, đại tá Dzhandzhgava, chỉ huy Sư đoàn bộ binh 15
“Sivash”
ra lệnh cho một toán trinh sát xuất phát và bằng mọi giá phải bắt
được một tù binh, nhờ đó chúng tôi có thể biết khi nào cuộc phản công bắt
đầu. Những người lính trinh sát bò lên phía trước trong bóng đêm và gặp
một nhóm công binh Đức trong khu vực giữa hai chiến tuyến đang gỡ mìn
chống tăng trong một bãi mìn. Bọn Đức cắm những lá cờ nhỏ để đánh dấu
những tuyến đường đã dọn sạch mìn cho xe tăng của chúng sử dụng. Đám
trinh sát rón rén bao vây chúng và nổ súng, bắn hạ phần lớn bọn Đức. Họ
chỉ giữ lại hai tên để bắt sống và lôi về ban chỉ huy sư đoàn vào lúc khoảng
1h sáng. Những tên tù binh Đức ngạo mạn nói: “Tất cả chúng mày sẽ chỉ
