Diễn biến tình hình dường như đang cho thấy hồi chuông
chấm dứt cho một sự nghiệp đầy oanh liệt của Khodorkovsky. Khi
đang học ngành hóa tại Học viện Công nghệ Hóa học Mendeleev hồi
giữa những năm 1980, chàng thanh niên Khodorkovsky đã bắt đầu
khám phá ra cách tạo dựng vốn làm ăn để tận dụng những cơ hội từ
tiến trình cải cách kinh tế. Anh từng bước thăng tiến, gia nhập vào
hàng ngũ lãnh đạo của Đoàn Thanh niên Cộng sản (Komsomol) và trở
thành Phó Chủ tịch tổ chức này. Các lãnh đạo Đảng nhanh chóng phát
hiện ra tiềm năng của chàng thanh niên sáng dạ có giọng nam cao
này và nhanh chóng cấp cho anh một khoản tiền cần thiết để
đầu tư vào hàng loạt hoạt động nghệ thuật, từ xuất bản đến âm
nhạc. Tuy nhiên, chỉ đến khi Viện nghiên cứu Siêu nhiệt (Institute of
High Temprature) phân bổ cho anh 170.000 rúp phục vụ nghiên cứu
khoa học, anh mới tìm thấy cơ hội mà mình hằng mong muốn.
Thay vì sử dụng số tiền đó cho nhiệm vụ được giao, anh đầu tư vào
các kế hoạch kiếm tiền. Một trong những mối quan hệ đầu tiên
của anh là với một lập trình viên máy tính có tên là Leonid Nevzlin
(người trở thành cộng sự của Khodorkovsky ở Yukos sau này) và anh
bắt đầu kiếm được một gia sản nho nhỏ bằng việc tiếp thị phần
mềm phân phối và kế toán của Nevzlin cho các công ty thương
mại.
Bước đi tiếp theo của Khodorkovsky là tiến vào lĩnh vực kinh
doanh máy tính, nhập khẩu các loại máy với giá rẻ và bán với giá cao
hơn. Khi hỏi vay vốn của một ngân hàng, anh được trả lời rằng
ngân hàng chỉ có thể cho các ngân hàng khác, chứ không phải là các
cá nhân vay tiền. Thế là Khodorkovsky đã nảy ra một ý tưởng quan
trọng, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp: quyết định
thành lập ngân hàng Menatep và bắt đầu tạo dựng hình ảnh cá
nhân trước công chúng bằng việc xuất hiện trên truyền hình để
bán cổ phiếu ngân hàng. Việc này đã thu hút được sự chú ý của thủ
